31285 str292

umownie wydziela się* masę wodną równikowo-zwrotnikową (RZ). Powstaje ona w wyniku transformacji mas wodnych pochodzenia subpolarnego w Oceanie Spokojnym (rys. 235) i zmieszania mas wód subantarktycznych i czcrwonomorskich w Oceanie Indyjskim.

Głębinowe masy wodne obejmują warstwę wody o przeciętnej miąższości 200-2500 m. Wykazują one dużą jednorodność. Formują się w wysokich szerokościach geograficznych przez wymieszanie wód powierzchniowych i pośrednich w środkowych obszarach cyklonalnych położonych w pobliżu lądów, głównie w północno-zachodniej części Oceanu Atlantyckiego oraz w rejonie Antarktydy. Wydziela się sześć typów głębinowych mas wodnych (rys. 236). Północnoatlantycka masa wodna (NA) powstaje w wyniku opadania wód powierzchniowych (odmiana północna NApn) i wymieszania podzwrotnikowych wód powierzchniowych z wodami pochodzenia śródziemnomorskiego (odmiana południowa NApd). Cechuje ją wysokie zasolenie od 34,7%^ do 35, \%<> i wysoka zawartość tlenu. Wody te rozprzestrzeniają się aż do rejonów zwrotnikowych. Północna masa wodna Oceanu Indyjskiego (NI) powstaje w efekcie opadania wzdłuż stoku kontynentalnego bardzo słonych wód Morza Czerwonego i Zatoki Perskiej. Cechuje ją podwyższone zasolenie i podwyższona temperatura. W Oceanie Spokojnym wydziela się na podstawie charakterystyk hydrochemicznych (głównie występowania lub zaniku ekstremów zasolenia) trzy głębinowe masy wodne: południowooceaniczną (Spc). środkową pacyficzną (CPc) i północnopacyficzną (NPc), która jest formowana w cyrkulacji wywołanej północnym układem cyklonalnym i północnym podzwrotnikowym układem antycyklonalnym (rys. 236). Głębinowe polarne masy wodne

&

Cl

C

C

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader

Rys. 237. Obszary rozprzestrzeniania przydennych mas wodnych (wg Stiepanowa. 1987); oznaczenia w tekście

292

O

rr.

a>

r-o

co

ro

co

co

co

o

©

©

&

(J