31774 Obraz
5 (39)

140 MAHOMET

Średniowieczna inkwizycja została powszechnie potępiona jako jedna z najbardziej opresyjnych instytucji stworzonych przez człowieka. Słynęła z okrutnych tortur i nadmiaru gorliwości. Powstała za sprawą papieża Innocentego II i miała za zadanie zwalczanie dużej heretyckiej sekty w południowej Francji o nazwie „Albigensi". W roku 1208 Innocenty II zwołał specjalną krucjatę w celu wkroczenia do Francji i jej zniszczenia. Rezultatem była pięcioletnia wojna, która zrujnowała cały tamtejszy region. Dziesięć lat później novyy papież, Grzegorz IX, ponowił tę akcję. Zadanie tropienia atbigensów zlecił Dominikanom. Nadał ich zakonowi prawo ścigania i karania wszystkich ocalałych heretyków. Owocem tej kampanii była nieludzka machina katolickiej inkwizycji, która tępiła wszelką herezję. Inkwizycja wywoływała grozę i przez następne sześć wieków tworzyła w Europie atmosferę intelektualnego i duchowego ucisku. Pomówienia, donosy, a nawet jawna, uczciwa intelektualna opozycja zaprowadziła wielu prawych ludzi na tornuy i stos. Wywołane przez nią blizny społeczne są odczuwalne jeszcze do dziś w instynktownym strachu wielu ludzi przed ujawnianiem niezgodnych z oficjalnie obowiązującymi poglądów. Inkwizycja przyczyniła się do powstania gwałtownych reakcji społecznych na niekonformistycz-ne poglądy, od których świat do tej poty nie może się uwolnić.

Kościół chrześcijański uległ wielu zmianom od czasu zakończenia krucjat Przestał być humanitarną, zdecentralizowaną religią, o jakiej marzył Jezus. Nowy (niepodzielny) kościół katolicki z główną kwaterą w Rzymie nie poddał się „reformom" wschodniorzymskich cesarzy. Była to religia, która mogłaby załamać Jezusa. Na szczęście po zniesieniu inkwizycji kościół katolicki rozpoczął dzieło samonaprawy i w obecnych czasach cechuje się wieloma zaletami.

Zapewne najbardziej znaczącym wydarzeniem okresu krucjat nie była manipulacja wojnami, programowanie zabójców czy powołanie do życia inkwizycji, lecz kreowanie pokoju.

W roku 1228 niemiecki cesarz Ftydeiyk 11 poprowadził krucjatę do Jerozolimy. Nie był zbyt łubiany przez papieża. Opisano go jako „dziwnego, świecko myślącego, wysoce wykształconego księcia, zawziętego wroga papiestwa na gruncie politycznym, któiy poprzez małżeństwo uzyskał prawo do tego, co zostało z Królestwa Jerozolimy".¹

Walka Frydetyka z papieżem Grzegorzem IX zaczęła się rok przed jego wyprawą do Jerozolimy. Konflikt między nimi dotyczył centralizacji władzy papieskiej. Fryderyk przeciwstawiał się jej, zaś Grzegorz walczył o jej jak najszybsze wdrożenie. Spór ten zaczął grozić Ftyderykowi ekskomuniką, która została ostatecznie nań nałożona w roku 1245.

Zagrożony ekskomuniką, nie przejawiający skruchy Ftyderyk udał się do swojego królestwa w Jerozolimie na czele własnej krucjaty. Mimo silnych związków z kawalerami teutońskimi udowodnił, że może być człowiekiem pokoju. Zamiast przedłużać wojnę z muzułmanami wynegocjował traktat pokojowy. Prawdopodobnie czuł, że zakończenie religijnego sporu leżało w interesie wszystkich i tak też zrobił. Pokój wynegocjował z panującym przywódcą muzułmańskim, sułtanem Kamilem. W niecały rok po rozpoczęciu rozmów z sułtanem, bez aprobaty papieża, doprowadził do zawarcia w roku 1229 traktatu, na mocy którego chrześcijanie otrzymali na 10 lat Jerozolimę, pod warunkiem że nie będą się w tym czasie zbroić. Traktat okazał się skuteczny.

Dzięki negocjacjom i odwołaniu się do poczucia rozsądku Fryderyk osiągnął w trakcie jednej krótkiej podróży to, czego nie udało się papieżom w ciągu 130 lat krwawych wojen. Na mocy zawartego przezeń traktatu chrześcijanie mieli prawo osiedlać się w Jerozolimie i odbywać do niej pielgrzymki, muzułmanie zaś zostali uwolnieni od zagrożenia ze strony armii chrześcijańskich. Wielu chrześcijańskich i muzułmańskich przywódców nie było jednak szczęśliwych z takiego załatwienia sprawy, gdyż Fryderyk zawarł traktat „pozostawiając obie strony oburzone takim pokojowym rozwiązaniem. Gdy w roku 1239 rozejm ostatecznie wygasł, święta wojna została wznowiona..."⁵-⁶

Moglibyśmy zapytać, dlaczego traktat Fryderyka nie został przedłużony albo dlaczego nie zawarto nowego, podobnego? Jakiemu celowi służyło pogrążenie się w irową, krwawą, siedemdziesięcioletnią wojnę, w wyniku której chrześcijanie stracili ostatecznie Świętą Ziemię.

Często słyszymy, że wojny wynikają z podstawowych cech ludzkiej natury. Ten przykład pokazuje jednak, że jeden zdeterminowany człowiek potrafi zakończyć długotrwałą wojnę, apelując do ludzkiego poczucia rozsądku i woli wzajemnej współpracy. Oznacza to, że dążenie ludzi do pokoju jest równie silne, jeśli nie silniejsze, niż dążenie do wojny. Co więc doprowadziło muzułmanów i chrześcijan do kolejnych walk o ten błahy skrawek ziemi?

Jedną z odpowiedzi na to pytanie można być to, w co wierzyli muzułmanie i chrześcijanie. Otóż sądzili oni, że walcząc ze sobą osiągną duchowe zbawienie l wyzwolenie. Jedni i drudzy wierzyli, że walka lub wręcz chwalebna śmierć za swoją wiarę gwarantuje im wieczne zbawienie. Historia pokazuje, że dążenie ludzi do duchowego zbawienia jest tak silne, że potrafi zagłuszyć wszystko inne, włącznie i instynktem samozachowawczym. Po przekroczeniu pewnej bariery ludzie gotowi są poświęcić własne życie, a nawet życie tych, których kochają, gdy tylko uwierzą, że to poświęcenie zapewni im integralność ducha i doprowadzi ich do duchowego zbawieniu. Gdy prawdziwa wiedza duchowa jest zniekształcona, a pragnienie duchowego /bawienia wciąż pobudzane, wielu ludzi można doprowadzić do czynienia bezsensownych rzeczy. Zatem najważniejszym krokiem w kierunku uporania się ludzi / problemem wojen jest prawdziwe zrozumienie istoty ducha i drogi prowadzącej do |rgo odrodzenia.

Gdy przyjrzymy się duchowym praktykom rycerstwa chrześcijańskiego oraz wojowników wiaiy muzułmańskiej, dostrzeżemy, że ich udział w wojnie był często

¹¹ lumże.

*' Nu marginesie tej sprasyy można dodać pewną dość zabawną historię. Po zawarciu traktam l usleryk II pragnął koronować się na króla Jerozolimy na mocy należnego mu dziedzictwa, r.uiirważ jednak był ekskontunikowany, żaden z autorytetów katolickich nie zgodził się dokonać (rgn uroczyście. Fryderyk nie przejął się tym zbytnio i koronował się sam, po czym odpłynął do dimui, do Niemiec.

1

The Americana Corp., The Etuyclopedia..., tom 8, str. 267.