32846 wykłady z socjologii 13 2014 (18)

ooo oooo ooooo oooo ooooo oooo oooo o o

SPOŁECZNE I KULTUROWE

INTERPRETACJE ZDROWIA

Prof. Mieczysław Gałuszka Zakład Socjologii UM w Łodzi

PROCES

* zdrowie jako proces- [ perspektywa salutogenetyczna Anton^ zdrowie...........................................................choroba

Zdrowie nie jest stanem ani stałym zasobem, ale procesem przemieszczania się na kontinuum. Na przebieg procesu wpływa dostępność genetycznych i psychospołecznych zasobów odpornościowych: poziom wsparcia społecznego, strategie radzenia sobie, zaangażowanie i spójne Ja.

WARTOŚĆ

• zdrowie jako wartość i cel aktywności człowieka:

- zdrowie i choroba traktowane są rozłącznie,

- zdrowie jest wartością pozytywna: uznawaną, pożądaną, realizowaną,

- zdrowie wartością negatywną, której człowiek unika.

SOCJOLOGICZNE RELACJONALNE UJĘCIE WARTOŚCI

Wartość jest wynikiem stosunku doznającego i aktywnego podm wobec pewnych przedmiotów zewnętrznego świata ( A. Kłosowska).

ooo

oooo

ooooo

oooo

ooooo

oooo

oooo ot* ⁰

CO TO JEST ZDROWIE ?

STAN

•zdrowie jako brak objawów choroby i cierpienia • zdrowie jako dobrostan biopsychospołeczny

Zdrowie jest stanem pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego, społecznego, a nie wyłącznie brakiem choroby lub niedomagania ( ułomności).

[ WHO- Światowa Organizacja Zdrowia-1948 ]

ooo oooo ooooo oooo ooooo oooo oooo o o

DYSPOZYCJA

• zdrowie jako potencjał i właściwości człowieka oraz jego kontekst życia

Zdrowie to stan, w którym jednostka wykazuje optymalną umiejętność efektywnego pełnienia roli i zadań wyznaczonych jej przez proces socjalizacji.

Zdrowie jako stan poddającej się zmianom zdolności człowieka zarówno do osiągnięcia pełni własnych fizycznych, psychicznych i społecznych możliwości, jak i reagowania na wyzwania środowiska._

ZDROWIE JAKO WARTOŚĆ

Wartość „zdrowie” odnosi się do ( nawiązywania do typologii Ossowskiego):

• Wartość odczuwana: przez jednostkę za rzeczywiście cenna atrakcyjną, pożądaną, generującą postawy emocjonalne i wyzwalającą działania, np. profilaktyczne, lecznicze.

• Wartość uznawana: przekonanie jednostki, że zdrowie powinno być cenione, ponieważ postrzegane jest jako cenione w środowisku społecznym; powinność, deklaracje.

Wartość zdrowia czyli siła, z jaką jest ono cenione lub pożądane w porównaniu z innymi wartościami:

• Wartości uroczyste: należące do wartości wyższych, obdarzonych powszechnym szacunkiem, publicznie manifestowanych, najsilniej wyrażanych w szczególnych sytuacjach.

• Wartości codzienne: wiążące się z praktycznymi, codziennymi,

prywatnymi-cslami jednostek,_._

I ooo oooo tooooo Poooo ooooo oooo oooo o o

CZY ZDROWIE JEST WARTOŚCIĄ REALIZOWANĄ WŻYCIU CODZIENNYM?

Wartości są to właściwości przedmiotów w odniesieniu do preferencyjnego zachowania ( C. Morris).

Wymiary wartości:

• Modalności: wartości pozytywne bądź negatywne. •Treściowy: wartości estetyczne, poznawcze, moralne.

• Zamiaru: wartości środki-instrumentalne, wartości cele-autoteliczne.

• Ogólności: wartości ogólne, wartości szczegółowe.

• Intensywności: określające siłę dążenia do wartości oraz sankcje za ich nierealizowanie.

Należy kształtować postawę autokreacyjną wobec zdrowia. Każdy człowiek:

-jest odpowiedzialny za swój los, pomyślność, zdrowie, -swoim działaniem może zdrowie kreować.

ooóoo oooo ooooo oooo oooo. o o

Zdrowie powinno być obiektem troski, by jak najdłużej było w dobrym stanie, gwarantującym sprawne społeczne funkcjonowanie I zaspokajanie życiowych aspiracji.

Socjalizacja zdrowotna to proces, w trakcie którego uczymy się postaw i zachowań, które utwierdzają wartości zdrowia, oraz umiejętności jego ochrony.

Obejmuje zarówno formalne jak i nieformalne przyswajanie przez jednostkę norm, wzorów zachowań, ról społecznych związanych ze zdrowiem, chorobą i śmiercią._