29336 Obrza02

południe od Wyszkowa do Tłuszcza. Do dalszej obrony przedmościa miano wykorzystać Tłuszcz. Wołomin i Międzylesie¹.

21    sierpnia główne walki koncentrowały się na prawym skrzydle 2 A, której wojska, ponosząc straty, odchodziły w sposób bardziej lub mniej zorganizowany za Bug.

Zaostrzająca się sytuacja na północny wschód od Warszawy spowodowała przegrupowanie w siłach niemieckich. IV KPanc SS otrzymał węgierską 1 DKaw, będącą dotychczas w dyspozycji gen. Weissa. Także dla wzmocnienia wojsk tego korpusu wycofano z Warszawy walczący przeciwko powstańcom 1145 pgren. Nastąpiło to mimo sprzeciwów von dem Bacha, który mocno uskarżał się na niedostateczne siły niemieckiej piechoty zaangażowanej w tłumieniu powstania. 1131 BGren podporządkowana została bardzo wyczerpanej 3 DPanc SS „Totenkopf'.

W tym dniu kończyły przygotowania do wznowienia natarcia wydzielone armie 2 Frontu Białoruskiego. Miały one działać zgodnie z otrzymanym jeszcze 12 sierpnia zadaniem w kierunku na Ostrołękę, by uchwycić w tym rejonie przyczółek na Narwi. W ciągu dnia prowadziły one wstrzeliwania artylerii oraz uderzenia rozpoznawcze.

Dzień 21 sierpnia wyróżnił się też zmasowanym uderzeniem lotnictwa radzieckiego na cały front obrony Grupy Armii „Środek” i ..Północna Ukraina”. Uczestniczyło w nim, według niemieckich danych prawie 3 tys. samolotów. Dowódca Grupy Armii „Środek” z sarkazmem komentował, że „6 Flota Powietrzna na tej samej przestrzeni i w tym samym czasie mogła wprowadzić tylko 500 samolotów”.

W tym miejscu należy odnotować jeszcze jedno wydarzenie, wprawdzie daleko wychodzące poza omawiany kierunek, lecz mające z nim związki. Chodzi o to, iż Grupa Armii „Środek” w wyniku wykonanych przeciwuderzeń odtworzyła połączenie z Grupą Armii „Północ”. Bitwa na północnym skrzydle strategicznym frontu niemiecko-radzieckiego zaczęła chwilowo wygasać. Inicjatywa pozostała jednak jeszcze w rękach niemieckich. Absorbowało to obie strony i powodowało ściąganie dalszych sił i środków. Radziecka Kwatera Główna zaczęła rozpatrywać projekt wznowienia próby rozbicia tu frontu, gdyż rokowało to duże nadzieje na wyzwolenie republik nadbałtyckich². W tej sytuacji ogniskiem aktywnych walk pozostał w zasadzie tylko odcinek 1 Frontu Białoruskiego i częściowo 2 Frontu Białoruskiego.

22    sierpnia natarcie radzieckie objęło już prawie cały pas obrony 2 A. z wyjątkiem niewielkiej części jego północnego skrzydła bronionego przez LV KA. Ponownie podjęła działania część sił 2 Frontu Białoruskiego: 49 A gen. por. Iwana Griszyna i 3 A gen. płk. Aleksandra Gorbatowa. Główne uderzenie

104

1

   Meldunek 9 Armii z 20 sierpnia 1944 r., MiD W1H, t. 312. roi. 343. kl. 7916981 n.; meldunek Grupy Armii „Środek” z 20 sierpnia 1944 r.. MiD WIH, t. 312. roi. 248. kl. 7803597-7803602.

2

   Rozgrom niemieeko-faszystskich wojsk. s. 326; meldunek Grupy Armii „Środek” z 21 sierpnia 1944 r.. MiD WIH, t. 312, roi. 248, kl. 7803643-7803648