Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, czy bank A prawidłowo naliczył i odprowadził rezerwę, a jeżeli nie, to co powinien zrobić przy założeniu, że odsetki karne za niewywiązanie się z obowiązku utrzymywania rezerwy są równe dwukrotności stopy lombardowej (2*10%) i nalicza się je dla całego okresu utrzymania rezerwy. Przyjmijmy, że stopa rezerwy dla wszystkich depozytów jest równa 5%, a bank może 10% łącznej rezerwy utrzymywać w postaci gotówki w kasie banku (na co już się jednak zwykle nie zezwala). Ponadto reszta rezerwy musi znajdować się tylko i wyłącznie na rachunku rezerwy nieoprocentowanej.
Przykład 2.4. System rezerwy obowiązkowej częściowo opóźniony i uśredniony__
Wielkości |
Dni miesięcy | ||||||
10 st. |
20 st. |
31 st. |
10 lut. |
20 lut. |
28 lut. |
10 mar. | |
Wartość depozytów |
200 |
250 |
280 | ||||
Rezerwa naliczona |
10 |
12,5 |
14 | ||||
Cała deklarowana utrzymywana rezerwa / w tym w gotówce |
12/1 |
8/0,5 |
10/1,5 |
Po pierwsze, należy zauważyć, że rezerwa została naliczona prawidłowo i w każdym z wyznaczonych dni jest obliczona jako 5% wartości depozytów. Po drugie, należy zweryfikować, czy bank faktycznie utrzymywał deklarowaną rezerwę. W dniach 20 i 31 stycznia odpowiedź na to pytanie musi być twierdząca, gdyż utrzymywał w gotówce mniej niż 5% deklarowanej rezerwy (będącej sumą środków utrzymywanych na rachunku w banku centralnym i gotówki w kasie banku). Niemniej jednak 10 lutego nie miał prawa przyjąć, że aż 1,5 z deklarowanej rezerwy 10 utrzymywał w gotówce, gdyż przekraczało to dopuszczalną granicę 10%. Ile zatem faktycznie tego dnia rezerwy utrzymywał? Odpowiedź na to pytanie można uzyskać, rozwiązując proste równanie przy założeniu, że pozostałe 8,5 (10-1,5) spoczywało na rachunku w banku centralnym. Ponieważ kwota utrzymywana na rachunku z tytułu rezerwy (8,5) musiała stanowić co najmniej 90% łącznej rezerwy, to łączna rezerwa wynosiła 9,44 (90%*X=8,5). Zgodnie z założeniami, że średnia wielkość rezerwy naliczonej musiałaby być równa średniej rezerwie utrzymywanej, można stwierdzić, że nie miało to miejsca, a zatem bank A nie wywiązał się z obowiązku utrzymania rezerwy. Średnia rezerwa naliczona wynosiła 12,17, a średnia utrzymana - 9,81. Aby bank wywiązał się z obowiązku rezerwowego, musiałby 10 lutego utrzymać faktycznie 16,5, podczas gdy utrzymał 9,44. Zabrakło zatem 7,06 (16,5-9,44) i od tej kwoty należy naliczyć kamę odsetki.
28