34113 Zasady Wykładni Prawa L Morawski(6

1X1

Zasady wykładni prawa

widzenia jest fakt, że w art. 31 mówi się o ogólnej regule interpretacyjnej, a nie o regułach interpretacyjnych¹⁰. Oczywistą wadą tego stanowiska jest jednak fakt, że nie daje ono żadnych wskazówek interpretatorowi w sytuacji, gdy jednak tekst, intencje stron i cele regulacji nie dają się w żaden sposób ze sobą pogodzić.

Przyjrzyjmy się teraz punktowi widzenia praktyki, a w szczególności praktyki sądów międzynarodowych. Z tego punktu widzenia szczególne znaczenie miało orzecznictwo Permanent Court of International Justice (Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej - STSM), a następnie International Court of Justice (Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości - MTS)¹¹. Jak się wydaje, w orzecznictwie tych sądów w sposób dość wyraźny, chociaż nie całkowicie jednoznaczny, dominuje tendencja do przyznania w wykładni norm prawa międzynarodowego prymatu tekstowi umowy międzynarodowej oraz dyrektywom językowym jego wykładni. Można zatem powiedzieć, że MTS, a wcześniej STSM, podobnie jak zdecydowana większość sądów krajowych opowiada się za zasadą pierwszeństwa wykładni językowej i subsydiamości wykładni systemowej i teleolo-gicznej. I tak w sprawie Poczty Gdańskiej STSM wyraził następującą opinię: jest fundamentalną zasadą wykładni, że słowa muszą być interpretowane w ich normalnym znaczeniu [...], chyba że prowadziłoby to do rezultatu nieracjonalnego łub absurdalnego. W podobnym duchu wypowiedział się MTS w swojej opinii w sprawie członkowstwa państw w ONZ stwierdzając, że jeśli naturalne i zwykłe znaczenie słów (natural and ordi-nary meaning) nie budzi wątpliwości, to oznacza to koniec wykładni¹². Warto również przytoczyć wyrok MTS z 21 listopada 1991 r. w sprawie granic morskich między Gwineą-Bissau i Senegalem. W wyroku tym MTS stwierdził, że pierwszym obowiązkiem Trybunału jest nadać taki sens postanowieniom Traktatu, jaki one mają w ich naturalnym i zwykłym znaczeniu (natura] and ordinary meaning) i jeśli w tym znaczeniu są one jasne, to należy się na nim oprzeć, jeśli zaś są niejednoznaczne łub prowadzą do nieracjonalnego rezultatu, to wtedy i tylko wtedy (then and only then) należy stosować inne metody wykładni¹³. Dodać do tego można, że

¹⁰ S. M. Grundmann, op. cit., s. 150; A. Rest, op. cii., s. 143; C. Buck, op. cit., s, 86. " D. J. Bcdcrman, op, cit., s. 192.

¹² W. Bemhardt, op. cit., s. 1420; A. Rest, op. cit., s. 59.

^,:i W. Bemhardt, op. cit., s. 1425; S. M. Grundmann, op. cit., s. 58, 67.

•5 * * 286 * * *