35813 zespol poresekcyjny

Ro/.d/.ial drugi < epicka pielęgniarsko nad pacjentem >/./ oddziale i hirurgii ogólnej...

18. Opieka pielęgniarska nad chorym po resekcji żołądka

§H8.1. Uwagi kliniczne

Resekcja żołądka może być totalna albo subtotalna; są to zabiegi dokony-vane z reguły z powodu choroby nowotworowej żołądka.

1. Gastrektomia totalna - polega na całkowitym usunięciu żołądka wraz z węzłami chłonnymi.

I. Gastrektomia subtotalna - polega na częściowym usunięciu żołądka; zespolenie części pozostałej żołądka obejmuje zespolenie z przełykiem (zespolenie przełykowo-żołądkowe), jeśli wycięta była górna część żołądka, albo zespolenie z dwunastnicą lub z pętlą jelita cienkiego, jeśli wycięta była część dolna żołądka (zespolenie dwunastnicy z kikutem żołądka według Rydygiera).

Jeśli żołądek musi być usunięty w całości, wykonuje się wówczas wytworze-lie żołądka zastępczego, tzw.jejunalpouch (odpowiednio zszyte i uformowane elito czcze).

Pacjentów w bezpośrednim okresie po zabiegu operacyjnym utrzymuje się >ez podaży doustnej, aż do czwartego lub piątego dnia po operacji (lub dłużej, eśli chory np. ma gorączkę, wzdęty brzuch i nie oddaje gazów). Dietę w osta-eczności rozszerza się do diety bogatobiałkowej, ubogotłuszczowej i ubogo-yęglowodanowcj, podawanej w sześciu porcjach.

18.1.1. Zespół poresekcyjny

Po zabiegu operacyjnym polegającym na totalnym lub subtotalnym usunię-iu żołądka może wystąpić tzw. zespół poresekcyjny żołądka (dumping syn-rom).

.1.1.1. Wczesny zespół poresekcyjny żołądka

Wczesny zespół poresekcyjny żołądka pojawia się bezpośrednio po przyję-iu pokarmu. Chorzy mogą odczuwać różne dolegliwości: uczucie „niepokoju brzuchu”, pocenie się, szybko pojawiające się uczucie przepełnienia, zaczer-ienienie twarzy, kołatanie serca, wymioty, biegunka, osłabienie. Wczesne czucie przepełnienia i wymioty są zależne od gwałtownego opróżniania >łądka i przemieszczania hipertonicznej treści pokarmowej do proksymalne-o odcinka jelita cienkiego. Związane z tym zjawisko naczynioruchowe może

mieć przyczynę w odruchu (autonomiczny układ nerwowy) wyzwalanym przez rozszerzenie jelita i nadmierne uwalnianie naczyniowo czynnych hormonów jelitowych. Leczenie tego zespołu polega na zmniejszeniu objętości węglowodanów i substancji osmotycznie czynnych, które przechodzą do bliższego odcinka jelita cienkiego. Choremu należy zalecić przyjmowanie posiłków często, ale w małych ilościach, zmniejszyć przyjmowanie węglowodanów (bez słodyczy, miodu i soków owocowych), unikanie mleka, ograniczenie spożywania płynów w trakcie posiłków i uzupełnianie ich między posiłkami. Bezpośrednio po jedzeniu chory powinien przyjmować pozycję półsiedzącą.

8.1.1.2. Późny zespół poresekcyjny żołądka

Późny zespół poresekcyjny żołądka pojawia się 2-3 godziny po posiłku. U chorego rozwija się objawowa hipoglikemia, która charakteryzuje się nadmiernym poceniem, kołataniem serca, osłabieniem, dezorientacją, niekiedy omdleniem. Zespół ten występuje głównie po posiłkach bogatych w węglowodany - początkowo pojawia się poposiłkowa hiperglikemia wynikająca z gwałtownego wchłaniania węglowodanów, a następnie wtórna hipoglikemia na skutek reaktywnej hiperinsulinemii. Zalecane postępowanie jest podobne do wskazówek dotyczących leczenia zespołu wczesnego dumping syndrom, ze szczególnym ograniczeniem jednorazowego przyjmowania węglowodanów.

Jeśli w leczeniu zespołu poresekcyjnego żołądka postępowanie dietetyczne nie pomaga, to w dalszej kolejności zaleca się choremu stosowanie leków hamujących czynność motoryczną (ruchową) przewodu pokarmowego oraz - uzupełniająco -suplementacji witaminowej i związków mineralnych. W ostateczności, przy wyraźnie nasilonych objawach choroby i braku skuteczności dotychczasowego postępowania, można zastosować leczenie chirurgiczne. Zabieg operacyjny polega w tym przypadku na wydłużeniu czasu pasażu pokarmu poprzez wszycie antyperystaltycznej wstawki wykonanej z jelita cienkiego.

Zespół poresekcyjny może występować u części operowanych chorych nawet przez kilka miesięcy po zabiegu. Z czasem jednak następuje adaptacja przewodu pokarmowego pacjenta do nowych warunków anatomicznych i niekorzystne objawy zespołu poresekcyjnego ustępują same. U kilku procent pacjentów po operacji żołądka dolegliwości utrzymują się jednak znacznie dłużej.

Postępowanie pielęgniarskie

Opieka pielęgniarska nad chorym w bezpośrednim okresie po zabiegu operacyjnym powinna się skupić na kilku ważnych elementach:

•    Kontrola świadomości chorego.

•    Monitorowanie podstawowych funkcji życiowych chorego: