36526 ZoologiaI

Rys. 56. Cykle rozwojowe tasiemców. 1 — tasiemiec nieuzbrojony, skoleks i człon maciczny, 2 — tasiemiec uzbrojony, skoleks i człon maciczny, 3 — onkosfera w otoczkach jajowych, 4 — onkosfera po zrzuceniu otoczek jajowych, 5 — wągier w mięśniach. (Wg Jiroveca,

z Kratochvila 1973 i Erdmanna 1975, zmień.)

Tasiemiec uzbrojony — Taenia solium. Niebezpieczny pasożyt człowieka, u którego może występować w postaci dojrzałej w jelicie cienkim oraz jako wągier w mięśniach poprzecznie prążkowanych i narządach wewnętrznych. Znany jest na obszarach hodowli świń. Powoduje schorzenia jelitowe właściwe dla tasiemczyc oraz uszkodzenia narządów spowodowane przez larwy, np. wągrzyca mózgu, oka. Zarażenie następuje przez zjedzenie mięsa żywiciela pośredniego z larwami (np. metki produkowanej z surowego mięsa świń), które w jelicie przekształcają się w tasiemce dorosłe.

Rys. 57. Skoleks tasiemca uzbrojonego. 1 — haki, 2 — przyssawka, 3 — szyjka. (Wg Kadłubowskiego 1972)

Długość ciała wynosi 2-7 m. Skoleks zaopatrzony jest w 4 przyssawki i ryjek z wieńcem haków w liczbie 22-23 (rys. 57). Strobilę tworzy około 1000 członów, kształtem zbliżonych do członów tasiemca nieuzbrojonego.

Układ rozrodczy żeński różni się od układu rozrodczego tasiemca nieuzbrojonego przede wszystlcim budową macicy, od głównego jej pnia odchodzi bowiem tylko 7-10 bocznych odgałęzień z każdej strony.

Rozwój (rys. 56) przebiega podobnie jak u tasiemca nieuzbrojonego, z tym że żywicielami pośrednimi są: Świnia, dzik, pies, kot, a nawet człowiek (w tym przypadku dla człowieka są groźne larwy). Wągry zwane Cysticercus cellulosae, o średnicy około 8 mm, umiejscawiają się przeważnie w mięśniach, znane są jednak przypadła występowania ich także w innych narządach.

Tasiemiec psi — Dipylidium caninum. Żyje w jelicie psa, kota i dzikich ssaków mięsożernych, może również bytować u człowieka, a w szczególności u dzieci. Jest bardzo pospolity w różnych rejonach świata. Niebezpieczny zwłaszcza dla młodych psów, wywołuje wyraźny spadek ich kondycji, spowodowany dolegliwościami jelitowymi. Zarażenie następuje przez zjedzenie żywiciela pośredniego wraz z larwą.

Długość ciała 10-17 cm. Skoleks opatrzony jest 4 przyssawkami i ryjkiem z 4-7 wieńcami drobnych haków. Strobila zbudowana z około kilkudziesięciu członów. W dojrzałych członach występują podwójne przedsionki płciowe, które umieszczone są po przeciwległych bokach członu, mniej więcej w środku ich długości. Człony