Mi
I
84 samca. Dodatkowe te, które wykonuje si^
podejrzeniu jakiegoś rodzaju zaburzeń płodności lub dla poj informacji uzyskanych przy badaniu podstawowym. g
Badanie podstawowe z kolei składa się z badania rnaiyfl kopowego i mikroskopowego. Badanie makroskopowe ma za zada™ ustalić właściwości, które odnoszą się za równo do stanu *łizjologiczneg jak i higienicznego nasienia.
Objętość ejakulatu, barwę, konsystencję i zapach nasienia bada P 1 organoleptycznie, oceniając czy te cechy nie odbiegają od normalny^ I Odczyn nasienia bada się papierkami indykatorowymi lub po zmiesą], < niu z kroplą roztworu wskaźnika -(najczęściej bromtymolu). "Wszystką odchylenia ocen makroskopowych należy traktować jako podejrzenia
0 zmiany w składzie nasienia. Badanie mikroskopowe odnosi się przede wszystkim do oceny właściwości samych plemników i winno szacunkowo określić ich liczbę (koncentrację), a także stopień ruchliwości.
Badania pomocnicze najczęściej stosowane, to: ustalanie koncentracji plemników, badanie morfologiczne, „próby przeżywania”, przyżyciowe barwienie („żywe — martwe”), próby biochemiczne, badanie bakteriologiczne.
Koncentrację plemników w sposób obiektywny ustala się przez liczenie ich w hemocytometrze, podobnie jak: ustala się koncentracje białych ciałek krwi. Uproszczone metody polegają na zastosowaniu nefe- 1 lometru lub spektroskopu, w których stopień zmętnienia wykazuje wysoką korelację z koncentracją plemników — są to metody szybkie
1 dlatego znajdują zastosowanie w praktyce zakładów unasiemama. ł
Badanie obrazu morfologicznego nasienia polega na klasyfikacji poszczególnych form plemników. Badanie wykonuje się na rozmazach nasienia, utrwalonych i barwionych, lub na próbkach nasienia świeżego pod mikroskopem z urządzeniem fazowo-kontrastowym.
Przy klasyfikacji plemników stosujemy podział na plemniki nor- I malne i zmienione, a te znowu określamy jako zmienione pierwotnie |§| i wtórnie. Do zmienionych pierwotnie zalicza się plemniki, w których widoczne są zmiany związane z ich strukturą (małe główki, ~ zmieniony kształt główki, witki cieńsze itp.), które mogły powstać w czasie, spermatogenezy lub spermiogenezy. Jako wtórnie zmienione oceniamy te plemniki, których wygląd wskazuje, że zmiana powstała już po wykształceniu się plemnika (w drogach wyprowadzających lub in nitro"). Do tego typu zmian należą plemniki z kroplą protoplazmy, z zawiniętą witką w pętle, uszkodzone (luźne główki) itp. Zwiększona zawartość plemników zmienionych pierwotnie jest podstawą do wnioskowania o trwałym obniżeniu płodności samca, natomiast zwiększenie I zawartości plemników wtórnie zmienionych może mieć charakter przej- I ściowy.
Próby „p rzeżywania” plemników w określonej temperaturze i służą do stwierdzenia ich zapasów życiowych, a także zdolności do znoszenia warunków w. czasie konserwacji. Długość czaku przeżywania plemników in nitro wykazuje dodatnią współzależność z wynikami zapłodnień. Próby przeżywania Wykonuje się po stopniowym schłodzeniu w temperaturze lodu lub dla skrócenia czasu trwania próby w temperaturach wyższych od temperatury ciała (dla nasienia buhaja 46 5°C dla tryka 42°C), Poza długością czasu, w którym plemniki wykazują jeszcze ruchliwość, bierze się pod uwagę procent plemników o ruchach postępowych, stwierdzonych w czasie systematycznych kontroli
fAjf
BI
WMWAZ
celacłi
HW. ■ mprjpr kr.
mmzi
W
(! <
r
lilii
rt9l
IW
voH
•W
i#
ggiB
w*
w ciągu