38416 skanuj0065 (25)

68

MIKOŁAJ MADUROWICZ

1.3. Kondycja i status turysty

* Ł Tlirystów dzieli się na różnorakie typy: tych, co korzystają z bazy noclego-wej i tych zatrzymujących się u rodziny lub przyjaciół. Wyróżnia się podróżujących w interesach i turystów przeznaczających swój wolny czas na rekreację, wypoczynek i rozrywkę. Wyosobnia się turystów ze względu na miejsce pochodzenia (przeważnie turyści zagraniczni wydają więcej pieniędzy niż turyści krajowi, zresztą nie tylko w miastach). Do dających się łatwo zbadać turystów zalicza się niewątpliwie zamieszkujących w hotelach, do bardziej nieuchwytnych - tych odwiedzających rodzinę czy przyjaciół, oraz podróżnych jednodniowych (por. Law 1996). B. Wheeller (1992) uważa za turystę tego, który musi być namierzony, określony, zachęcony, uwiedziony i wciągnięty w przemysł turystyczny. Jednak czy wyłącznie ma być to turysta?

W tym duchu zastanowić się warto, na ile w definicji mieszkańca mieści się turysta i vice versa^rl Interesującym spostrzeżeniem dzieli się D. MacCannell (2005). Otóż, nawiązując do pojęcia klasy próżniaczej w ujęciu tradycyjnym (zob. Veblen 1998), o której statusie decydowała ilość wolnego czasu, pozycja społeczna i majątkowa lub też automanifestacja przynależności klasowej, autor nowej teorii klasy próżniaczej przyjmuje dwa wstępne założenia rozważań: 1. turysta pochodzący z klasy średniej pochłonięty jest zwiedzaniem świata w poszukiwaniu nowych doznań, ponadto: 2. turysta to model człowieka nowoczesnego w metasocjologicznym znaczeniu terminu. Wobec powyższego wysnuć można dwie refleksje: po pierwsze, oba założenia nie stoją w opozycji, po wtóre, wspomniany model obejmuje wyraźnie szerszą grupę aniżeli turystów sensu stricto. Wedle słów MacCannella, turysta to również zbieracz wrażeń różności, wpisujący się aktywnie i twórczo w jeden z podstawowych wątków cywilizacji Zachodu, a mianowicie w proces odkrywania samego siebie na drodze poszukiwań obcego. Doświadczenie uniwersalne współczesnego turysty uznać można za dzisiejsze stadium w ewolucji podobnych zachowań z przeszłości, począwszy od dynamicznego bohatera (np. Odyseusz, Aleksander Wielki, Krzysztof Kolumb, Guliwer), poprzez ruchliwość przestrzenną grupy społecznej (np. diaspora żydowska, krzyżowcy) czy właśnie klasy społecznej (np. Grand Tour gentlemanów, klasa próżniacza XIX wieku) (MacCannell 2005).

Potrzebę nieustannej weryfikacji własnego „ja”, którą notabene zaspakaja się zazwyczaj odwiedzając nieznane sobie miejsca, rozpatrywać wypada jako kolejny wyznacznik klasyfikacyjny turystów. Czy o tym, kto jest turystą, decydować mają w większym stopniu wymogi formalne (odległość, czas, miejsce, motyw, zachowanie - np. 40 km, 3h / 24h, nieregulamość), czy raczej kwestia autopostrze-