zrównoważonej turystyce, w tym szczególnie turystyce aktywnej i ekoturystyce. Projejc bardzo szczegółowo przygotowała interdyscyplinarna grupa ekspertów, opracowano wzorc -wy system zarządzanych stref oraz plan zagospodarowania turystycznego obszaru wok * parku zgodnie z zasadami ekorozwoju. Jednakże realizacja planu nie doszła do skutku ?i względu na kategoryczny sprzeciw ludności miejscowej. Mieszkańcy regionu nie został włączeni w proces planowania, nikt nie zechciał wysłuchać najpierw ich opinii i sugestii, nić konsultowano się z nimi w żadnych kluczowych kwestiach przy ustalaniu celów strategiem nych. Społeczność lokalną jedynie poinformowano o rozpoczęciu realizacji planu. Nie możni było zatem wymagać od ludzi zrozumienia i poparcia dla projektu. Mieszkańcy obawiali sk wielu ograniczeń (np. zakaz polowań) związanych z zaistnieniem parku, a nic uświadomion : im przecież żadnych korzyści z niego płynących. Nic więc dziwnego, że trzy czwarte z 35 t\ -mieszkańców regionu podpisało petycję przeciwko realizacji absurdalnego dla nich pomysł_ [108, s. 24J.
Postawa lokalnych społeczności jest zasadniczym warunkiem powodzenia w ekoturystyce. Ludność miejscowa musi być przekonana o zaletach i korzyściach rozwoju zielonej turystyki i musi rozumieć jej sens i istotę. Nie wystarczy jedynie działalność edukacyjna. Potrzebna jest też konkretna pomoc oraz bodźce ekonomiczne, organizacyjne, infrastrukturalne, marketingowe, socjologiczne itp., które z jednej stronę zainspirują ludzi do prowadzenia określonego rodzaju działalności związanego pośrednio lub bezpośrednio z ekoturystyką, a z drugiej, przekonają ich, że pożytk z takiej działalności zależą w pełni od stanu i jakości otaczającego środowiska przyrodniczego i krajobrazu.
Dużą rolę w tworzeniu dobrego klimatu dla inicjatyw ekoturystycznych i pokrewnych jej form przedsiębiorczości wśród miejscowych społeczności mogą odegrać władze lokalne, które wspólnie z organizacjami pozarządowymi lub administracja terenów chronionych powinny podejmować działania, takie jak:
• dostosowanie programu nauczania w szkołach do potrzeb rynku pracy, tworzenie szkół i ośrodków szkolenia w zakresie ekoturystyki;
• organizowanie, finansowanie lub pozyskiwanie fundatorów szkoleń, kursów, warsztatów z zakresu ekoturystyki, finansów, marketingu, prawa w' drobnej przedsiębiorczości;
• szkolenie miejscowych przewodników po terenach z chronioną przyrodą lub zabytkami kultury w' regionie organizowane przez ośrodki kultury, oświaty albo administracje terenów chronionych;
• pomoc merytoryczna i doradztwo w zakresie sposobów i możliwości wykorzystywania istniejących przepisów prawnych i preferencji podatkowych do rozpoczęcia i prowadzenia drobnej działalności gospodarczej związanej z ekoturystyką i pokrewnymi jej formami drobnej przedsiębiorczości, tworzenia społecznych form ochrony przyrody i krajobrazu jako specyficznych atrakcji turystycznych itp.:
• tworzenie regionalnych ośrodków promocji i informacji prowadzących działalność edukacyjną, wydawniczą, marketingową, a także opracowujących bank ofert pracę w regionie;
• zakładanie regionalnych fundacji i grup partnerskich na rzecz zrównoważonego rozwoju i promocji turystyki przyjaznej dla środowiska;
66