obrabiarek, czołgów itp. Zasoby rud żelaza mogą zatem być różnie wykorzystywane, tak jak i pozostałe rzeczowe, zasoby pracy lub niematerialne.
• Zasoby mogą być. zużywane w procesach produkcyjnych w różnych proporcjach. W procesach wytwórczych istnieje możliwość różnej kombinacji zużywanych zasobów, w szczególności dotyczy to zasobów pracy oraz zasobów kapitału. O zastosowaniu takiej czy innej kombinacji czynników wytwórczych będzie decydować wyłącznie rachunek nakładów i efektów.
• Istnieje możliwość substytucji jednego rodzaju zasobów na inny rodzaj. Substytucja ta dotyczy pracy i kapitału, lam, gdzie nie ma odpowiednich zasobów kapitału ( maszyn, urządzeń ) sięga się po zasoby pracy. Z. kolei tam, gdzie istnieją odpowiednie zasoby kapitału oraz dokonuje się postęp techniczny następuje z reguły odwrotna sytuacja -substytucja ( częściowa ) pracy przez maszyny i urządzenia.
Wyznaczniki lokalizacji współczesnych przedsiębiorstw
Swobodne przemieszczanie się w skali międzynarodowej kapitału finansowego i inwestycyjnego, obniżka kosztów transportu towarów i usług nawet na znaczne odległości, oszczędzające techniki przekazu informacji i idei powodują, że na świecie widoczna staje się międzynarodowa rywali'zacja o, loka1 izację przedsiębiorstw.
Współczesne pjżęc-jd^snstwa mogą produkować w różnych miejscach, mogą sprowadzać surowiec z różnych krajów, 'arswoj.e.Nii- ery sprzedawać’’ ludziom na bliską lub daleką odległość. W ten sposób miejsca produkcji statyktek sarno mobilne jak towary. Dlatego istnieje nie tylko rywalizacja ci klientów --percjidzy. firmami, are rywalizacja krajów, regionów, gmin o inwestorów i .Napitałodawców. £ho,. zi o przyciągnięcie takich inwestorów, którzy przyriiosą do kraju p'tiijądze. »‘
W wyborze miejsca isytuowenia produkcji na znaczeniu traci .dostępność i cena zasobów naturalnych. Większego znaczenia-.żabiei a cena pracy, przy czym choazi o to, aby znaleźć miejsce usytuowania z niskimi kosźtami plac na jednostkę produkcji. W pełni uwzględnia się tu obciążenia podatkowe przypadające na jedno miejscę pracy. .Potencjał płacowy może'być uszczuplony lównież o świadczenia socjalne na rzecz państwa, które musi uiścić przedsiębiorstwo. Dla siły roboczej miarodajne jest w porównaniach • międzypaństwowych, to ile z kosztów płac nie trafi do koperry z zarobkami.
Dokonując wy boi u.miejsca lokalizacji bierze się pod u-vagę korzyści i koszty, które mają znaczenie pośrednie, a wywodzą się od zasobów niematerialnych. Bardzo ważny jest klimat sprzyjający innowacjom, kulturalne otoczenie i optymistyczna ad ipsfera socjalna.
Warto dodać, że> powyższe kryteria nie wyczerpują listy kf£’\riów, które brane są pod uwagę przy lokalizacji poszczególnych funkcji przedsiębiorstwa. InneVyznaczniki będą miały szczególnie istotne znaczenie przy globalizowaniu badań i rozwoju'’ ahskość docelowego rynku zbytu, poziom rozwoju technologicznego danego kraju itd. ), a zupełnie inne pizy działalności operacyjnej, marketingu, czy usług posprzedażowych.
Warto również wspomnieć, że obok racjonalnych przesłanek lokalizacji przedsiębiorstw spore znaczenie odgrywają czynniki pozaracjonalne. Należą do nich wzgiędy polityczne, osobiste preferencje i interesy konkretnych osób, mody na inwestowanie w określonych krajach oraz błędne oceny.
5"