Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza
74
Wftitych wniosków z hermeneu tycznej filozofii sprecyzowanej przez Gadaniem.
Próbę naszkicowania filozoficznego kształtu hermeneutyki feministycznej można zatem podjąć, wykorzystując fragmenty rozważań autora Prawdy i metody. ,, y
1) „Każde rozumienie jest interpretacją”10*. „Rozumienie nie jest jedynie odtwórcze, lecz ma zawsze także twórczy charakter”10*.
2) „Bycie, które może być rozumiane, jest językiem”107, jJęjŁyk; jest uniwersalnym medium, w którynyealizuje sięjrozumienie”1011.
7 3) „Rozumienie zawsze zawiera wykładnię związaną z obecna sytuacją interpretatora”109. * />-. -a j )/j(
Ad. l)|Hermeneutyka filozoficzna [powstała jakoKrytyką oświe-ceniowei koncepcji rozumu i racjonalności110.! Krytyka kartezja-nizmulktórej utorowało drogę Freudowskie podważenie pewności cogito, |w wydaniu Gadamera stanowi jednocześnie próbę przekroczeniaTundamentalizmu jjWi^ku epistemologii”111. Wszechwładza racjonalistów-ekspertów, twierdzi autor Prawdy i metody, doprowadziła kulturę do stanu, w którym realizacja oświeceniowej utopii wydaje się coraz bardziej wątpliwa, a odpowiedzialność za to spada na dualistyczną epistemologię, opartą na podziale podmiot (neutralny, ahistoryczny obserwator)/przedmiot (zobiektywizowany fragment rzeczywistości). Nauka uznająca ten podział wyklucza to, co ^ienauko^^ w ję
zyku, a według Gadamera to właśnie przesądy czynią rozumienie możliwym. Rehabilitacja przesądu oraz zasada „stapiania horyzontów” badacza i tego, co badane, niwelują ontologiczną przepaść między podmiotem a przedmiotem. Rozumienie, w ujęciu Gadamera, nie musi więc być epistemologicznie wyrażone jako właściwa reprezentacja obiektywnego świata, a prawda nie jest zagwarantowana przez obiektywną metodę. ‘
Ów fijgzgfięznyatakjia dualistyczną epistemologię Oświecenia implikujący „interpretacyjny zwrot” w humanistyce,[interesujący jest dla fcmini/anufzc względu na amymctafizycznc i antjdundamcnlali styczne stanowisko, charakterystyczne dla „filozofii budującej”112.
Ad, 2) Język to dla Gadamera uniwersalne medium, w którym rozumienie jest realizowane, a nie „instrument” służący do uj-