40689 strona3

Ochrona gatunkowa a akwarystyka morska

narzucanych przez domowe akwarium. Jeśli w którymś ze sklepów odkryjemy gatunki podlegające ochronie, to także powinniśmy na to zareagować i zwrócić uwagę sprzedawcy na obowiązujące przepisy prawne. Często osoby zajmujące się amatorsko akwarystyką wiedzą dużo więcej o konkretnej grupie zwierząt niż niejeden sprzedawca, który nie jest w stanie poświęcić każdemu gatunkowi tak dużej ilości czasu.

Dość często spotkamy się z zarzutem, że ograniczenia dotyczące importu mogą utrudniać badania nad nowymi, nie poznanymi jeszcze gatunkami zwierząt. Jednak nie można zgodzić się z taką argumentacją. Przecież ochroną są objęte tylko te gatunki, które z naukowego punktu widzenia nie mają już dla nas większych tajemnic. Dlatego w najbliższej przyszłości poważni akwaryści i biolodzy ciągle będą mieli możliwość hodowania, obserwacji sposobów zachowania i podejmowania prób rozmnożenia rzadkich zwierząt.

Wszystkie regulacje prawne nie zawierają także przepisów zabraniających importowania nowych, nie znanych jeszcze gatunków (chyba że na pierwszy rzut oka można je już przyporządkować do takiej grupy zwierząt, która w całości jest objęta ochroną gatunkową). Dopiero gdy później okaże się, że sprowadzony przez nas gatunek bardzo rzadko występuje w środowisku naturalnym lub niezwykle trudno utrzymać go przy życiu w akwarium, można zakazać jego wwozu lub wprowadzić inne regulacje prawne. Dokładnie w tym miejscu uwidacznia się rola, jaką mogą odegrać w tym procesie akwaryści. To właśnie my powinniśmy dzielić się swoimi doświadczeniami i opisywać nasze obserwacje w prasie fachowej. Tylko obszerna i dogłębna wiedza o poszczególnych gatunkach zwierząt morskich pozwoli nam stać się poważnymi partnerami w rozmowach z kompetentnymi urzędami i nada odpowiednią wagę naszym życzeniom i żądaniom.

A teraz mała wskazówka dla wszystkich specjalistów, którym nowe przepisy ochrony gatunkowej zwierząt i roślin ciągle jeszcze sprawiają jakieś kłopoty. W dzisiejszych czasach nie jest już problemem dotarcie i zanurzenie się w „największych i najpiękniejszych akwariach” świata. Bez przeszkód można w nich obserwować kolorowe ryby i wspaniałe bezkręgowce. Wszędzie tam, gdzie występują rafy koralowe, oferuje się turystom kur-

183

sy nurkowania i podwodne wycieczki po rafie. Wielu akwarystów morskich nie zalicza się do najbiedniejszych ludzi. Dlatego jeśli kogoś stać na kupno tuzinów ryb z rodziny motylowatych czy ustnikowatych, ten z pewnością może sobie pozwolić na taki urlop. Nie musi więc wcale rezygnować z przyjemności oglądania swoich ulubionych zwierząt.

Odłów organizmów morskich w celach akwarystycznych wcale nie jest głównym zagrożeniem dla istnienia raf koralowych. Na dużą skalę wciąż niszczone są całe biotopy będące miejscem życia licznych zwierząt i roślin. Na terenie rafy koralowej do dzisiaj łowi się jeszcze ryby za pomocą dynamitu lub trujących związków chemicznych. Robi się to nie dla zaspokojenia potrzeb akwarystów, ale dla wyżywienia mieszkających w pobliżu ludzi. Tym samym niszczone są ogromne połacie rafy koralowej, a tylko niewielki procent zwierząt jest wykorzystywany.

Statki oczyszczają swoje zbiorniki na ropę na pełnym morzu. Na Morzu Północnym wykryto przypadki wypuszczania do wody rozcieńczonych kwasów, czasem za szelfem kontynentalnym wrzuca się do morza odpadki radioaktywne. Atomowe śmieci umieszcza się w beczkach, które pod wpływem ogromnego ciśnienia pękają jeszcze w trakcie opadania na dno. Ogromne zakłady przemysłowe odprowadzają swoje ścieki do morza, a większość miast leżących nad Morzem Śródziemnym do dzisiaj nie ma własnych oczyszczalni ścieków. Jeśli człowiek dalej będzie tak postępował ze swoim środowiskiem naturalnym, to w przeciągu kilku najbliższych dziesięcioleci zostanie zniszczona praca milionów lat ewolucji.

Jednak nie powinno się to tak skończyć i miejmy nadzieję, że ludzie do tego nie dopuszczą. Oczywiście nie uda się temu zapobiec, jeśli będziemy tylko wskazywali na winę innych. Ochrona środowiska zaczyna się już od niewielkich drobiazgów: od sortowania śmieci w domu czy od używania benzyny bezołowiowej w naszych samochodach. By móc na długo zachować nasze środowisko w niezmienionym stanie, konieczna jest współpraca wszystkich ludzi. Dlatego środowisko, w którym żyją nasze akwariowe zwierzęta powinno tak samo leżeć nam na sercu, jak i nasze własne otoczenie.