41923 P1100547

38 (WOMnMKiyMkBbptttoM^OlJtfOMKMW

Rynek kapitałowy składa się z ly"*⁰ papierów wartościowych i rynku bankowych instrumentów finansowych. Na rynku bankowych instrumentów finansowych 11 realizowane lokaty wolnych środków pieniężnych i są udzielane kredyty o charakterze średnio- i długoterminowym. W efekcie powstaje kapitał kredytowy, który jest wykorzystywany na cele inwestycyjne podmiotów gospodarczych, istotne znaczenie ma tutaj rynek skryptów dłużnych. Są to długoterminowe papiery dłużne, których emitent potwierdza zaciągnięcie pożyczki i zobowiązuje się do jej zwrotu wraz z odsetkami w określonym terminie Charakter tych papierów różni się od obligacji z uwagi na inne zasady emisji i obrotu. Na rynku bankowych instrumentów finansowych są one stosowane przede wszystkim do dokumentacji międzynarodowych pożyczek długoterminowych o większych rozmiarach, a rzadziej między bankami i większymi podmiotami gospodarczymi w celu finansowania dużych inwestycji. Duże znaczenie ma również rynek kredytowy, w tym hipoteczny. Rynek hipoteczny tworzy się przez udzielanie średnio- i długoterminowych kredytów hipotecznych. Te instrumenty finansowe, stosowane przez banki hipoteczne, to pisemne zabezpieczenia spłaty zaciągniętego długu w postaci obciążenia hipoteką nieruchomości.

Z kolei, na rynku papierów wartościowych przedmiotem transakcji i obrotu są średnio- i długoterminowe instrumenty finansowe w postaci dokumentów potwierdzających i gwarantujących prawa majątkowe, u także przenoszenie tych praw. Dotyczy to kapitałowych papierów wartościowych, czyli papierów lokacyjnych (akcje, udziały, certyfikaty inwestycyjne) oraz papierów wicrzytelnościowych (obligacje skarbowe, obligacje municypalne, obligacje zamienne). Tc kapitałowe papiery wartościowe służą do finansowania programów inwestycyjnych zgodnych ze strategiami rozwoju podmiotów gospodarczych.

Rynek papierów wartościowych charakteryzuje się dużą zmiennością koniunktury i wyższym ryzykiem niż rynek bankowych instrumentów finansowych. Stąd dopływ środków finansowych na rynek papierów wartościowych jest zdeterminowany wieloma uwarunkowaniami zarówno gospodarczymi, jak i polityczno-społecznymi związanymi z zabezpieczeniem interesów inwestorów.

Podstawową cechą rynku pieniężnego i kapitałowego jest ciągły przepływ środków pieniężnych, a zarazem przekształcanie krótkoterminowych kapitałów na długoterminowe i odwrotnie.

Rynek kapitałowy charakteryzuje się bardzo zróżnicowaną strukturą transakcji finansowych. Przedmiotem masowego obrotu są bowiem z jednej strony średnio-i długoterminowe kredyty bankowe oraz średnio- i długoterminowe papiery wartościowe. z drugiej zaś transakcje inwestorów lokujących swoje wolne środki pieniężne w różnych instytucjach finansowych oraz na konkurencyjnym rynku papierów wartościowych.

W gospodarce rynkowej rynek kapitałowy pełni rolę ważnego mechanizmu w zakresie przepływu kapitałów od oszczędności do finansowego kreowania procesów inwestycyjnych i tworzenia majątku produkcyjnego oraz nieprodukcyjnego.

sftiwN SfP fliiMHn»tg» 39

Posiadaczom wolnych okresowo środków pieniężnych daje on szansę ich lokowania (inwestowania) w sposób zapewniający przyszłe korzy (ci. Natomiast przedsiębiorstwom i instytucjom ułatwia pozyskanie dopływu kapitału od licznych inwestorów i przekształcanie go w kapitał umożliwiający realizację dużych przedsięwzięć inwestycyjnych. Jednocześnie rynek kapitałowy umożliwia posiadaczom papierów wartościowych ich zamianę na gotówkę, która jest przeznaczona na zakup innych walorów (korzystniejszych zdaniem inwestorów) lub na inne cele.

. n Uczestnikami rynku kapitałowego, będącego ważnym źródłem pozyskiwania kapitału inwestycyjnego, są inwestorzy i instytucje finansujące aktywa przedsiębiorstw. Jednak w strategii inwestowania przedsiębiorstw muszą być zachowane właściwe relacje między rynkiem papierów wartościowych a bankowym rynkiem kredytowym (bankami komercyjnymi, inwestycyjnymi, hipotecznymi) i akcjonariuszami a działalnością operacyjną przedsiębiorstw. Dla przedsiębiorstw istnieje więc problem akceptacji określonej spodziewanej ceny poszukiwanego dopływu kapitału. Na rynku papierów wartościowych tą ceną jest dywidenda, którą przedsiębior-i siwa są zobligowane płacić przyszłym nabywcom swoich wyemitowanych akcji, a w przypadku emitowanych obligacji występuje ona w postaci odsetek. Natomiast na rynku kredytowym tą ceną są odsetki i prowizje jako elementy kosztów obsługi kredytu.

środki pieniężne pochodzące z emisji i sprzedaży papierów wartościowych oraz pozyskane na rynku bankowym (kredytowym) są inwestowane w aktywa przedsiębiorstwa. Następnie w działalności operacyjnej ulegają one transformacji i przynoszą określony zysk. Część zysku w formie zatrzymanej jest przeznaczana na reinwestycje. Natomiast pozostała część jest zwracana inwestorom w postaci dywidendy oraz na pokrycie kosztów obsługi kredytodawców. Zależności między działalnością operacyjną przedsiębiorstwa, rynkiem papierów wartościowych i rynkiem kredytowym stanowią ważny problem w zakresie finansowania inwestycji Od dopływu kapitału finansowego zależy bowiem realizacja projektów gwarantujących przetrwanie i rozwój przedsiębiorstwa. Ponadto na rynku papierów wartościowych następuje rzeczywista i ostateczna ocena projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw przez inwestorów, którzy zaakceptują je na określonych warunkach lub je odrzucą. Istnieje zatem duży wpływ decyzji inwestycyjno- finansowych na kształtowanie aktualnej wartości rynkowej przedsiębiorstwa na tym rynku.

W rezultacie funkcjonowanie rynku papierów wartościowych sprowadza się do przepływów kapitałów koniecznych do zapewnienia właściwego finansowania różnych podmiotów (przedsiębiorstw i instytucji). Sprawne i efektywne funkcjonowanie rynku kapitałowego ma duże znaczenie dla gospodurki narodowej, ponieważ jest jednym z motorów jej rozwoju, a zarazem quasi-barometrem koniunktury gospodarczej.

Podstawowym celem rynku kapitałowego jest. po pierwsze, zapewnienie dopływu kapitału podmiotom, które emitują papiery wartościowe. Są to podmioty potrzebujące środków do dalszego rozwoju oraz mające umiejętność jego gromadzę-