41989 IMG21

CXXIV tx POZYCJA -WICHROWYCH WZGÓRZ”

CXXIV tx POZYCJA -WICHROWYCH WZGÓRZ”

CXXV

(a może cywilizacji nad spontanicznością?); szczęśliwe zakoń-1 czenie. Lecz nie pozwala nam zapomnieć o tragicznym finale tej I pierwszej, bardziej poruszającej nas historii miłosnej. A więc 1 tragedia i śmierć dla wielkich, szczęście i przyszłość dla małych?— I bowiem drugie pokolenie kochanków jest po prostu bardziej mdłe | od pierwszego. Być może ów brak ideologicznej i emocjcttufrl nej jasności przedłuża życic tej książce, w której nasza współ-1 czcsność dostrzega obraz własnych trudnych do rozwiązani! i problemów.

W r. 1895 wobec stałego wzrostu zainteresowania twórczości | sióstr Brontć założone zostało stowarzyszenie Brontć Sióciety, które w swej działalności zajmuje się de facto całą rodziną Brontć. I W tym roku też powstało pierwsze muzeum imienia Bronie, zaś wr. 1928otwarto sławne muzeum na plebanii — w dawnym domu państwa Bronte (Bronte Parsonagc Museum). W okresowych publikacjach stowarzyszenia, nazwanych później The Brenti j Society Tramaciions, ukazujących się przynajmniej co kilka lat, a często corocznie, najwięcej pozycji poświęca się Emily Brontć i jej twórczości. Można powiedzieć, że podobnie jak Szekspg, I Dickens, Browning czy Conrad, siostry Bronte wraz z rodziną stały się czymś w rodzaju instytucji w kulturze angielskiej, z Ej® na pierwszej pozycji. Potwierdzają to publikacje takie jak np. praca Elizabeth Drew (zob. Bibliografia), w której autorkt włączyła Wichrowe Wzgórza w poczet piętnastu największych arcydzieł powieści angielskiej.

Fakt filmowania utworu literackiego nie stanowi oczywiści o wartości dzieła, lecz dla porządku należy dodać, że Wichrom W agona filmowane były kilka razy: w Anglii w r. 1920, a ns-stępnie w r. 1970 (prod. ainer.), w USA w r. 1939 i w Meksyku w r. 1953, nie licząc kilku filmów telewizyjnych. Nakręcono również filmy biograficzne i topograficzne, ukazujące miejsca związane z życiem rodziny Brontć.

EMILY BRONTE W POLSCE

X. EMILY BRONTfi W POLSCE

Jedyna powieść Emily Bronte ukazała się w Polsce, w przekładzie Janiny Sujkowskiej w r. 1929, a więc około osiemdziesiąt lat po ukazaniu się oryginału, pod tytułem Szatańska miłość. Tytuł bardziej adekwatny do tytułu oryginału Wuthering Heights otrzymały wydania powojenne, również w przekładzie Janiny Sujkowskiej — Wichrowe Wzgórza. Książka miała sześć wydań (patrz Bibliografia), z których na uwagę specjalną zasługuje wydanie z r. 1961 w serii Państwowego Instytutu Wydawniczego Biblioteki Arcydzieł — Najsławniejsze Powieści Świata, które jest potwierdzeniem uznania rangi tej powieści i jej autorki.

O Emily Bronte pisano w Polsce niewiele. W dwóch monograficznych opracowaniach literatury angielskiej znalazły się oczywiście zwięzłe, lecz doskonale wyważone omówienia jej życia i twórczości. Roman Dy boski w książce Sto lat literatury angielskiej (wydanej pośmiertnie w r. 1957), omawiającej literaturę angielską okresu około 1830—1930, poświęca Emily Bronte kilka stron w rozdziale IV: Siostry Bronte i pani Gaskell, a w Historii literatury angielskiej Przemysława Mroczkowskiego (1981) krótkie omówienie życia i twórczości Charlotte i Emily rozpoczyna rozdział XIV: Poddani Wiktorii i mówiące zwierciadła. Od sióstr Bronte do Lewisa Carrolla. Również Stanisław Helsztyński w zbiorze szkiców Od Fieldinga do Steinbecka (1948) zamieszcza rozdział pt. Siostry Bronte po stu latach, zawierający szkic biograficzny i i omówienie twórczości obu autorek.

Wichrowe Wzgórza należą w Polsce do powieści poczytnych, lecz większe zainteresowanie krytyków postacią i twórczością Emily Bronte należy zaliczyć do postulatów na przyszłość.