74049 IMG00

LXXXII Ul. GENEZA .WICHROWYCH WZGÓRZ”

Halifaxu — murowany dwór właścicieli ziemskich, zbudowany w r. 1579, który Emily poznała w czasie swego pobytu w Law Hilł⁴*. Zbyt wielki i okazały jak na dom farmerów, posłuży) ; autorce do przydania pewnych szczegółów ornamentyki siedzibk Eamshawów, bowiem posiadał on ciekawe, fantazyjne rzezby okalające główne wejście — bardzo podobne do tych, które zdobą | fasadę Wichrowych Wzgórz (rozdz. I), a wśród nich — daty budowy 1579, zmienioną w powieści na 1500, co autorce wytykali 1 krytycy, gdyż w tym okresie w Yorkshire nie wznoszono jeszcze budowli z kamienia. Również wnętrze domu Eamshawów, rot- f planowanie izb i wyposażenie (w którym ważnym miejscem jest kuchnia), typowe dla mieszkań farmerskich w tej okolicy, Emily E odwzorowała według dobrze jej znanych domów, które często odwiedzała.

Drozdowe Gniazdo z kolei wykazuje uderzające podobieństwo do Pondcn Hall we wsi Stanbury, rezydencji dobrych znajomych rodziny Bronie, państwa Heaton, odległej od Haworth (a także od Top Withint) zaledwie o parę mil. Ponden Hall, przebudowany, 1 jak mówi napis, w r. 1801 (jest to poza tym data rozpoczęcia opowiadania Lockwooda), również w stylu Tudorów, wspania*| łością budowli, wnętrz i pięknego parku oraz wysoką pozycji I właścicieli wśród miejscowej ludności odpowiadał koncepcji [ siedziby wyniosłych Lintonów. Emily znała dobrze wnętrze tego | domu, gdyż dzieci pana Bronte często tam bywały, serdeczakl przyjmowane, choć zawsze trochę w sytuacji uboższych krew* | nych. Tak też kształtuje się stosunek wzajemny Lintonósi i Eamshawów⁴*.

Przestrzeń fabularna Wichrowych Wigor* jest więc nicyafc) I skopiowana z rzeczywistości. Uderzający jest ich realizm II 1 jednak efektów realistycznych nie osiąga się przez proste kopia-1 wantę. Elementy tła, stopione z akcją, są podporządkowane calośćś I

** Ibidem _y B. 82'~~83 ^M Ibidem, t. 30—32

na osobne opisy pozwala sobie tylko (na początku) Lockwood, jedyny obcy człowiek w tej opowieści, dla którego wszystko tu jest świadomie’dostrzeganą 'scenerią. Resztę tworzą sporadyczne, naturalne dla sytuacjiwzmianki bohaterów i chwilowych narratorów towarzyszące akcji i one głównie wywołują wrażenie sugestywnej autentyczności miejsca — a przy okazji i fabuły.

W podobny sposób Emily Bronte wykorzystuje niektóre osoby ze swego otoczenia do stworzenia wiarygodnych w kontekście literackim bohaterów. Doświadczenia z Branwellem posłużyły jej koncepcji dwóch postaci: Heathcliffa i Hindleya. Obaj są mieszkańcami Wichrowych Wzgórz, miejsca, gdzie wszelkie uczucia cechuje krańcowość: są óńe żywiołowe, gwałtowne i nieópańowa-ne, w przeciwieństwie do cywilizowanego złagodzenia reakcji emocjonalnych w Drozdowym Gnieżdzie. Szaleństwa Branwełla na tle jego ęięrpień miłosnych odnajdujemy u Heathcliffa. W rzeczywistości wybuchy rozpaczy Branwełla z powodu zawiedzionej miłości, choć szczere, wyolbrzymiało podniecenie aikoholiczne, wyczerpanie nerwowe i histeria człowieka słabego i bezradnego. W powieści wybuchy Heathcliffa mają inną rangę, jest w nich prymitywna siła i agresywność pierwotnego człowieka uwzniośłona poetycką elokwencją.

Fakt, że w tym ostatnim okresie jego życia Emily nie tylko współczuła bratu, lecz go najwidoczniej rozumiała, świadczy o wyjątkowo pełnym rezonansie uczuciowym, który pozwalał jej dostrzec i wyodrębnić w żałosnej sytuacji Branwełla elementy ludzkiej prawdy i wielkości niezależne od jego upodlenia. Te właśnie elementy rozwinęła we własnej koncepcji prawdziwego kochanka. Heathcliff jest jakby sublimacją romantycznego aspektu Branwełla, Natomiast sceny pijaństwa Hindleya, bohatera mniejszego wymiaru, który od początku wykazywał cechy człowieka słabego i podłego (w traktowaniu Heathcliffa i siostry, a nawet w miłości do żony), oddane są z realizmem pijackich wybryków, których Emily była częstym świadkiem w codziennym życiu; lecz nawet w tych scenach nie zapomina się nigdy, że