42103 skanowanie0004 (59)

Powszechne zastosowanie znalazły dwie metody: optyczna i filtracyjna.

-    metoda optyczna - polega na pomiarze stopnia pochłaniania promieniowania przechodzącego przez spaliny, w związku z czym na wynik pomiarów wpływ mają czynniki: gęstość cząstek stałych, ich skład chemiczny, struktura, kolor itd. Pomimo nieścisłych zależności pomiędzy ilością sadzy w spalinach, a zawartością PM metoda ta znalazła szerokie zastosowanie. Na tej metodzie oparta jest zasada działania dymomierza Hartidge’a. Dymomierz ten jest dwukanałowym urządzeniem optycznym, gdzie w jednym kanale pomiarowym znąjdują się spaliny wchodzące tam przez oddzielacz wilgoci i lotnych popiołów, a w drugim kanale porównawczym znajduje się czyste powietrze dostarczane za pomocą wentylatora. Przez prześwietlenie obu kanałów żarówką, w fotoelemencie wytwarza się prąd, który po przejściu przez układ regulacyjny jest odczytywany na mikroamperomierzu. Skala posiada 100 działek w jednostkach stopnia dymienia Hartridge’a (jedna jednostka odpowiada osłabieniu strumienia światła o 1%). Dokładniejszy opis dymomierza l lartidgc'a znajduje się ma str. 15.

-    metoda filtracyjna - polega na przepuszczeniu spalin pobranych z układu wylotowego silnika przez filtr (nąjczęściej bibułę filtracyjną), który zatrzymuje znaczną część sadzy i drobnych kropel cieczy zawartych w spalinach. Stopień zadymienia spalin jest następnie określany droga pomiaru zaczernienia powierzchni bibuły lub zmniejszenia jej przeżroczystości. Nąjczęściej stosowanym urządzeniem tego typu jest dymomierz Boscha. Działanie przyrządu polega na zassaniu określonej objętości spalin z układu wylotowego silnika za pomocą specjalnej pompy, przez bibułę filtracyjną. Odczyt stopnia zaczernienia bibuły dokonywany jest aparatem fotometrycznym. Światło odbite od bibuły pada na fotokomórkę, a wytworzony prąd mierzony jest mikroamperomierzem. Skala zaczernienia wyznaczona jest od 0 do 10, przy czym 0 odpowiada białej bibule filtracyjnej, natomiast 10 bibule całkowicie zaczernionej, nie powodującej refleksji światła.

3. Budowa i działanie stosowanych dymomierzy

Zasada działania dymomierzy jest oparta na metodzie filtracyjnej lub optycznej 3.1. Dymomierze filtrujące

Zasada działania dymomierzy filtrujących polega na przepuszczeniu przez bibułę filtracyjną ściśle określonej objętości spalin, a następnie ocenie stopnia zaciemnienia bibuły osadem naniesionym przez spaliny.

Rozwiązania konstrukcyjne poszczególnych typów dymomierzy należących do tej grupy różnią się niekiedy znacznie szczegółami, ale wszystkie - jak wynika z zasady pomiaru - zawierają trzy odrębne elementy, realizujące odrębne zadania. Są to:

•    sonda wraz z przewodami, przystosowana do umieszczenia w rurze wydechowej samochodu lub instalacji wydechowej hamowni silnikowej;

•    urządzenie zasysające próbkę spalin przez bibułę filtracyjną;

•    urządzenie oceniające stopień zaciemnienia bibuły;

W grupie dymomierzy filtrujących należy wymienić: najbardziej rozpowszechniony dymomierz firmy Bosch oraz dymomierze o znaczeniu raczej historycznym, ale godne uwagi dla poznania kierunków rozwoju metod pomiaru. Są to dymomierze MOTORPAL, JaMZ i SAURER.

4