*
Śluby panieńskie oddają atmosferę szlacheckiej prowincji XIX w. Są komedią miłosnego flirtu, utworem o miłości i młodości.
Na pozór historia jest zupełnie banalna. Przedstawiciele starszego pokolenia: Ra-dost i pani Dobrójska chcą ożenić Gucia (bratanka Radosta) z Anielą (córką pani Dobrójskiej). Gucio - to „szaławiła z miasta”, młodzieniec rozrywkowy, który piekielnie nudzi się na wiejskiej prowincji, urządza nocne eskapady i ani mu w głowie małżeństwo. Aniela to poważna dziewczyna o szczerym sercu (początkowo wydaje
się Guciowi koszmarnie nudna). Są tam jeszcze inni młodzi: Klara - sprytna, inteligentna kokietka i Albin - zakochany w Klarze bez wzajemności, nieszczęsne uosobienie odepchniętego kochanka, płaczliwa natura z chustką przy oczach, zamęczająca dziewczynę swoimi wyznaniami... Niechęć Gucia do ożenku to niejedyna przeszkoda w realizowaniu matrymonialnego planu. Aniela i Klara składają sobie tytułowe śluby panieńskie - że nigdy nie wyjdą za mąż. Początek zapowiada się zatem niezbyt optymistycznie: Gucio nie chce Anieli, bo w ogóle nie chce się żenić, Klara nie chce Albina, gdyż Albin zbyt natarczywie ją adoruje, Aniela może i czuje coś do Gucia, lecz się nie przyzna, bo złożyła śluby - wydaje się, że zamysły starszych nie mają szans. Lecz Radost działa. Ukochanemu bratankowi Guciowi przedstawia całą sprawę inaczej. Mówi mu o swoich zamiarach, lecz zdradza także, że nic z tego, bo panny złożyły śluby i żaden mężczyzna nie namówi ich do małżeństwa. Gucio łapie się na podstęp i rozpoczyna misterną intrygę, początkowo po to tylko, by złamać panieńskie przysięgi. Czyni z Anieli swoją przyjaciółkę i powiernicę, opowiada jej o swojej wielkiej miłości do innej Anieli? prosi o rady, każe pisać listy
- wzbudzając tym w sercu dziewczyny litość, współczucie, a powolutku zazdrość i pragnienie miłości. Przy okazji sam wpada we własne sidła: intryga zamienia się w prawdziwe uczucie. Gucio przygotowuje wesele. Pozostaje jednak problem ślubów - trzeba złamać Klarę.
Otóż genialny pomysł polega na tym, że wmawia dziewczynie, iż będzie zmuszona poślubić Radosta, który ma wobec niej poważne zamiary, a stoją za nimi racje finansowe. Albinowi z kolei każe siedzieć cicho, udawać obojętność wobec swojej damy i nic nie mówić. Przerażona Klara czym prędzej decyduje się zdobyć Albina, i w rezultacie mamy dwie pary szczęśliwych narzeczonych: Gustaw - Aniela, Albin - Klara.
Zwycięski Gucio nieświadomie wypełnił plan swojego stryja, zyskał szczęście i rękę kobiety, którą pokochał.
- polemika z ideałami romantyzmu.
Autor włączył w komedię polemikę z romantycznymi koncepcjami. Przejawia się ona w:
* ukształtowaniu głównych postaci,
• antyromantycznej definicji miłości.