44493 str5

SŁOWNICZEK TERMINOLOGII - WZMACNIACZE

Poniższe definicje przedstawiono w bardziej muzycznym niż technicznym kontekście, chcąc ułatwić czytelnikowi opanowanie żargonu broszur reklamowych oraz instrukcji obsługi.

Słowniczek obejmuje zarówno hasła z dziedziny elektroniki, jak nazwy poszczególnych elementów wzmacniacza. Odnośniki zostały wytłuszczone w druku.

AC (prąd zmienny). Prąd elektryczny, który w regularnych odstępach czasu zmienia kierunek przepływu. W Ameryce Północnej prąd zmienny w standardowych gniazdkach elektrycznych ma napięcie 120 V i zmienia kierunek przepływu co 1/60 sekundy. Wzmacniacze, efekty, przewody itp. również działają na prąd zmienny. Patrz DC.

AC outlet. Gniazdko sieci prądu zmiennego. Inne nazwy: „convenience outlet" albo „courtesy outlet" (umieszczone zwykle z tylu wzmacniacza). Dodatkowe gniazdko do podłączenia urządzeń pomocniczych.

Active. Aktywny, odnoszący się do obwodów elektrycznych (na przykład regulatorów dźwięku), które wzmacniają lub wycinają sygnał. Tego rodzaju obwody wymagają często źródła zasilania. Patrz passive.

Active tonę Controls. Regulatory dźwięku, służące do wzmacniania lub zmniejszania sygnału, a nie do jego prostego tłumienia.

Amper. Jednostka natężenia prądu elektrycznego.

Attenuate. Obniżać napięcie, moc lub

zmniejszać częstotliwość sygnału.

Balanced connector. Wejście symetryczne - określane najczęściej jako XLR albo Can-non - złącze kończące potrójny kabel transmitujący sygnał. Jeden przewód służy jako uziemienie, pozostałe dwa przenoszą sygnał wywoływany przez napięcie, czyli różnicę potencjałów elektrycznych.

Bass contro). Regulator dźwięków niskiej częstotliwości (zwykle poniżej 500 Hz).

Biasing. Proces regulacji prądu spoczynkowego w lampie. Odpowiedni biasing zwiększa wydajność i żywotność lampy.

Bright switch. Przycisk do wzmacniania górnych częstotliwości wzmacniacza.

Capacitor. Kondensator, urządzenie elektroniczne blokujące przepływ DC i umożliwiające swobodny przepływ AC. Kondensatory są zwykle używane w obwodach mocy i regulacji dźwięku.

Channel. Kanał, część składowa przed-wzmacniacza, zwykle wyposażona w oddzielne regulatory głośności i barwy dźwięku. Większość wzmacniaczy ma dużo kanałów, dzięki czemu są bardziej wszechstronne w użytkowaniu.

Channel switching. Przełącznik umożliwiający przekierowanie sygnału z jednego na drugi kanał, zwykle w postaci pedału.

Chassis. Blaszana rama, na której montuje się urządzenia elektroniczne (kondensatory, oporniki itp.).

Circuit breaker. Przerywacz obwodu, urządzenie montowane w niektórych wzmacniaczach, które umożliwia natychmiastowe odcięcie prądu w przypadku przeciążenia sieci; często używane zamiast bezpiecznika.

Combo amp. Zestaw złożony ze wzmacniacza i głośników.

Compression. Kompresja - właściwość niektórych wzmacniaczy i efektów, umożliwiająca redukcję dynamiki dźwięku, czyli ściszenie głośnych i pogłośnienie cichych dźwięków. Patrz limiter.

dB (decybel). Miara logarytmiczna, stosowana w akustyce oraz m.in. w elektrotechnice (do określania poziomu mocy i napięcia). Z grubsza biorąc, decybel jest względną miarą natężenia dźwięku, przy czym za punkt odniesienia przyjmuje się dolną granicę słyszalności tonu 1000 Hz. Długotrwałe przebywanie w hałasie powyżej 90-95 dB może spowodować trwałe uszkodzenie słuchu; wzmocniony sygnał rockowy w odległości 10-20 cm od głośnika wynosi ok. 120 dB. Szczegółowe informacje na temat groźby utraty słuchu i odpowiednich środków zaradczych znajdziesz na stronie www.heamet.com.

DC (prąd stały). Prąd elektryczny o stałej biegunowości (płynący w jednym kierunku). Źródłem DC są baterie i akumulatory do efektów.

Depth. Głębokość - termin ogólny, określający intensywność efektu, np. reverb, pha-sing itp.

Direct out. Zbalansowany output (wyjście) ze złączeni XLR, przekazujące sygnał na konsoletę nagraniową albo mikser.

Distortion. Przester, nazywany leż dippin-giem; zniekształcenie sygnału akustycznego spowodowane pojawieniem się na wyjściu (output) częstotliwości nieobecnych w pierwotnym paśmie. Przester dotyczy z reguły sygnału, który okazał się zbyt mocny w stosunku do możliwości wzmacniacza, głośników lub innych urządzeń elektronicznych. Gitarzyści często wykorzystują przester do uzyskania efektu sustain.

Distortion effect. Efekt powodujący świadome przesterowanie wzmacniacza.

Dopasowanie impedancji. Sytuacja, kiedy impedancja wyjściowa urządzenia (na przykład wzmacniacza) jest zgodna z im-pedancją wejściową urządzenia, z którym jest połączone (na przykład głośnika). Niedopasowanie impedancji może wywoływać przester, zanik sygnału, zmniejszenie zakresu częstotliwości, a nawet uszkodzenie wzmacniacza.

Dynamie rangę. Dynamika dźwięku - różnica pomiędzy minimalnym a maksymalnym poziomem sygnału na sprzęcie akustycznym. Mierzona zwykle w decybelach.

Effects channel. Kanał z efektem (phascr, distortion, flanger itp.). Patrz faza.

Effects loop. Pętla efektów - z reguły złącze typu wejście/wyjście, umożliwiające włączenie efektów pomiędzy przedwzmacniaczem a wzmacniaczem (lub kolejnym przedwzmacniaczem). Ponieważ poziom sygnału wychodzącego z przedwzmacniacza jest znacznie wyższy niż natężenie dźwięku przeciętnej gitary, proporcjonalny udział szumów można w znacznym stopniu zmniejszyć, instalując efekt między poszczególnymi elementami zestawu wzmacniającego, nie zaś między instrumentem i wzmacniaczem.

EQ (korekcja dźwięku). Świadome modelowanie części spektrum częstotliwości przy użyciu filtrów lub regulatorów dźwięku; cąualizerów używa się często do wyrównywania zakresu częstotliwości lub sprzężenia.

Extension speaker jack. Złącze z tyłu wzmacniacza, pozwalające na użycie dodatkowego głośnika.

85

NAUKA GRY NA GITARZE