44969 skanuj0041

74 X *Wody prognozowania stosunków mfdzynorytkmycfi

Inny ciekawy przykład analogii, aczkolwiek wymagający dyskusji, przedstawia tablica 3.3 (strona poprz.). Przenoszenie informacji nie wydaje się tu zbyt w icrnc - nie wiadomo, dlaczego charakter człowieka (oryginał) zastąpiono uczciwością (obraz). Ludzie nie składają się wyłącznie z jednostek uczciwych. Lepiej byłoby chyba przyjąć „charakter narodowy', choć i to jest bardzo dyskusyjne. Wątpliwości mogą budzić „inteligencja" i „poziom wykształcenia". Niewątpliwie jednak analogia ta może być interesującym przedmiotem dyskusji.

Przykłady analogii ze sfery* stosunków międzynarodowych

A)    K. Marks: „Kraj wyżej rozwinięty pokazuje mniej rozwiniętemu tylko obraz jego własnej przyszłości". Jest to analogia przestrzenno-czasowa i wynika / przyjętego przez Marksa sposobu rozumienia procesu historycznego (przejętego od Hegla). Pogląd ten zakłada, że rozwój następuje od form niższych do wyższych i że ma charakter logiczny, żaden etap nie może więc zostać pominięty czy „przeskoczony".

B)    Z. Brzeziński: .7. geopolitycznego punktu widzenia Azja przypomina nieco Europę sprzed pierwszej wojny światowej¹⁹*. Ta analogia ma również taki sam charakter jak powyższa i lepiej byłoby, gdyby okazała się fałszywa.

C)    P. Hassner: „Wkraczamy w nowe średniowiecze. Dlaczego? Uniwersalizm i różne drogi współuczestnictwa; wojny religijne, obawy, biedacy. Co robić? Integrować; gwałtownie przeciwstawiać się Husseinom, MiloScwicom"^M. Ta analogia ma zwolenników. Należy do nich zapewne urodzony w Polsce brytyjski profesor polityki europejskiej na Uniwersytecie w Oksfordzie Jan Zielonka. W jednej z. książek stara się pokazać, żc rozszerzona Unia Europejska nie przypomina superpaństwa, ale ma wiele cech imperium średniowiecznego. Cq prawda w opisie Unii Europejskiej dominuje paradygmat puństwa, ale „rozszerzona Unia Europejska upodabnia się raczej do neośredniowiecznego imperium niż do klasycznego państwa typu westfalskiego. W rozszerzonej Unii możną dostrzec przenikanie się rozmaitych jednostek politycznych, funkcjonujących:: w systemie pozbawionym czytelnej hierarchii i wyraźnego ośrodka władzy’⁰*! Wątek ten kontynuuje Parag Khnnna, który uważa, że Europa zdąża w kierunku nowego średniowiecza, nazywanego leź „postmodernistyczną globalizacją’⁰⁷, i

D)    Prognozowanie rozwoju gospodarczego Polski po wstąpieniu do Unii Europejskiej przez odwołanie się do takich analogów, jak Hiszpania, Grecja czy : Portugalia. Skoro tamte kraje skorzystały na integracji, skorzysta i Polska.

" Z. Brzeziński, HJ-fcór..., dz. cyt., s. 251.

^M Wkraczamy w nowe Średniowiecze (rozmowo z P. Hauncrcm), „Gazeta Wyborcza” z dnia ILI 1.1993.

" i. Zielonka. Europa jako imperium. Nowe spojneme na Unię Eum/rejslui. PISM. Warszawa 2007. a, I.

” Zob. P. Kluuma. Europo SOJO A huimmiern MkUk A# * <hup://ww w ip-global or»/archiv/ M»lumra/2(KW/summer2OOWd0WoU^ią^7O*H«op02ftA70dl IdcWdbJJIłni 507ldl7ldl/«xig' fnal 209 khanna pdf)- '-

_

15) Głosi się, żc mamy do czynienia z konfrontacją Zachód - świat islamu I te tak jak konfrontacja Wschód-Zachód skończy się ona triumfem Zachodu (podobnie występowano przeciw „siłom Zła i Ciemności” po 11 września 2001 roku, w łatach 50. za prezydenta Trumana i w latach 80. za prezydenta Reagana).

F)    Przed uzyskaniem niepodległości przez Kosowo (na początku 2007 roku) grupa studencka w opracowanej przez siebie ćwiczebnej prognozie zauważyła analogię między Kosowem a Sudetenland (czechosłowacką prowincją /umiesz kaną przez Niemców) w okresie tuż przed drugą wojną światową i na tej podstawie prognozowała, że Kosowo uzyska niepodległość (parlament Kosowa przyjął deklarację o niepodległości 17.02.2008). Stwierdzono również, że uznanie niepodległości Kosowa będzie niebezpiecznym precedensem prowadzącym do kolejnych secesji np. Grenlandii, Abchazji (sprawdziło się), Osetii Południowej (sprawdziło się), Naddniestr2a, Kurdystanu, Kraju Basków, Szkocji oraz północy Włoch i do rozpadu Belgii.

G)    Jeden z sześciu poziomów analizy' w wyjaśnianiu terroryzmu to analogia historyczna. Pewną analogię w stosunku do bin Ladena, fundamentalizmu i* tumskiego i wrogości wobec Stanów Zjednoczonych może stanowić JłOWRUinit muzułmanów przeciw Brytyjczykom w Sudanie w latach 90. XIX wieku. Mohammad Ahmad ogłosił się wtedy drugim wielkim prorokiem islamu Mahdim i /.ipowiadal wypędzenie Brytyjczyków z Sudanu podobnie jak bin l.aden Amerykanów z Arabii Saudyjskiej³'.

Do bardziej znanych analogii stosowanych w nauce stosunków międzynarodowych należy analogia potęgi państwa i pieniądza. Zwolennicy tej aiiałogli głoszą, żc tym. czym jest pieniądz w gospodarce, tym potęga jest w *ii»tut lach międzynarodowych. Jak zauważył R. Aron, by dokonać „racjonali/uł*i«) interpretacji" postępowania dyplomatyczno-sirategicznego, by stworzyć ogólną leorię stosunków międzynarodowych porównywalną do teorii ekonomii, liczni autorzy sięgali po pojęcie power lub Mach/ i czynili z niego pojęcie podstawo we. odpowiednik pojęcia wartości. Z takim podejściem nie zgadzał się Aron, twierdząc, że „pojęcie to takiej funkcji pełnić nic może"³⁴.

Jak się wydaje, klasycznego ujęcia analogii potęga-picniądz dokonali Arnold Wolfcrs*⁰. J. David Singer¹¹ oraz Charles Kindlcberger**'. Singer napisał: „potęga jest dla nas tym, czym pieniądz dla ekonomistów: środkiem, dzięki któremu można obserwować i wyceniać {measure) transakcje"*’. Poglądy te skrytykował

"A J. BcrgesOT. O. A. Lizania, Terroryzm a teoria systemu iw tatowego (wortd-system). _Pol-•ki Przegląd I >>-pk*nalyczny~ 2002. i. 2. ar 2(6). s. 19.

" R. Aron. Pokój i wojna między narodami Iteoriat, CAS. Warszawa 1995. s. 122.

*    2ob A Wolfcrs. Discoetl and Colfoboration: Essoys on International Pohtics, Tbe Johns Hopkins l im mity Press. Baltimore. London 1962.

** Zob. J D. Singer. htter-Nanon mfiutme A forma! modd. „American PotiUcal Sensor Re-Unr" 1963, l. 57.

*    C h P Kindkbcrgrr. Paw# mi limn. IImk Bock*. New York 1970.

"Cyt za D Bałdwn, Umtf md powtr, „Tt* Jounui of Pohucs" |97|, i. ty, nr 3, s 571.