76 ROZDZIAŁ 3
• dwudziestego pierwszego roku życia w przypadku gimnazjum,
• dwudziestego czwartego roku życia w przypadku szkoły ponadgimna
zjalnej lub dotychczasowej szkoły ponadpodstawowej.
Formą kształcenia i wychowania dostępną dla osób niepełnosprawnych są też szkoły i oddziały integracyjne. Integracja (integratio) to pojęcie obecne w różnych dziedzinach życia, oznaczające scalanie, zespalanie, tworzenie całości z części. Z pedagogicznego punktu widzenia integracja oznacza dzia łania, których celem jest włączenie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej do masowych szkół i placówek oświatowych przez różnorodne i dostosowani' do ich możliwości formy kształcenia i aktywny udział w życiu społecznym1'1''. Organizuje się ją na każdym etapie edukacyjnym, w integracji z pełnospraw nymi rówieśnikami, w środowisku najbliższym miejsca zamieszkania. Pod stawową zasadą nauczania i wychowania integracyjnego jest przekonanie, że wszystkie dzieci w miarę możliwości powinny uczyć się razem, niezależnie od doświadczanych przez nie trudności i różnic. Szkoły integracyjne maj;| ułatwiać zaspokajanie zróżnicowanych potrzeb swoich uczniów oraz reali zować zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, między innymi przez dostosowywanie programów nauczania i organizacji pracy dydaktyczno-wychowawczej. Szkoła i przedszkole integracyjne po winny w celu efektywnego pełnienia swych funkcji zapewnić odpowiednie wyposażenie i oprzyrządowanie stanowiska ucznia, zatrudnić nauczycieli ze specjalnym przygotowaniem pedagogicznym oraz działać, opierając się na autorskim programie uwzględniającym indywidualne potrzeby wychowawcze i edukacyjne ucznia.
Zgodnie z art. 3 pkt 2 u.s.o. przez oddział integracyjny należy rozumieć oddział szkolny, w którym uczniowie posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, uczą się i wychowują razem z pozostałymi uczniami zorganizowany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 3 u.s.o. Warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla tych dzieci i młodzieży, w tym warunki przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów oraz ich formy, muszą być dostosowane do możliwości i potrzeb, w szczególności programy nauczania i metody pracy powinny być dostosowane do koncepcji programowej i organizacyjnej kształcenia w formach integracyjnych. Natomiast za szkołę integracyjną uznamy taką szkołę, w której wszystkie oddziały są oddziałami integracyjnymi.
Zasady orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjny-
166 Zob. E. Janion, Stosunki emocjonalno-społeczne między dziećmi pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi w przedszkolnej grupie integracyjnej, Warszawa 1999, s. 7 i n.
77
PODSTAWOWE WOLNOŚCI I PRAWA W DZIEDZINIE OŚWIATY
= ■ mrgulowane są rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia o* ' i. esnia 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły • kujące działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedago-gi< /nych (Dz. U. Nr 173, poz. 1072). Opieką, wychowaniem, kształceniem jalnym i integracyjnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnospraw-• i na podstawie orzeczenia wydawanego przez zespoły orzekające, które ialają przy publicznych poradniach specjalistycznych i poradniach psy-:■ logiczno-pedagogicznych. Wyróżnia się następujące typy orzeczeń ta-i li poradni:
orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej i niedostosowanej społecznie, wymagającej stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy,
orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, oi /uczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,
s orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły,
opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole.
/godnie z rejonizacją zespoły wydają orzeczenia dla uczniów szkół znaj-iujących się na terenie działania poradni. Opinie o potrzebie wczesnego w pomagania rozwoju dziecka wydają zespoły działające w poradniach i r.ciwych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Podobnie w storni. u do dzieci, które nie uczęszczają do szkoły, orzeczenie o potrzebie i l alcenia specjalnego wydają poradnie właściwe według miejsca zamiesz-mia dziecka. Orzeczenia oraz opinie dla dzieci niewidomych i słabo wi-■ t ących, niesłyszących i słabo słyszących oraz dla dzieci z autyzmem wy-ki|i| zespoły działające w poradniach wskazanych przez kuratora oświaty, t i /godą organu prowadzącego szkołę lub placówkę oświatową.
Postępowanie orzekające i kwalifikujące do odpowiednich form kształce-m i opieki prowadzą powołane przez dyrektora poradni zespoły orzekające.
dają one orzeczenia i opinie na podstawie wniosku podpisanego przez •• l/iców dziecka. Do wniosku powinna być dołączona dokumentacja uza-•' Imająca potrzebę wydania orzeczenia lub opinii. W przypadku uwzględ-i< nia wniosku o wydanie orzeczenia zespół wydaje odpowiednio:
- orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,
i a /.eczenie o potrzebie indywidualnego przygotowania przedszkolnego,