46519 S5000246

znaczenie ma możliwość bezpośredniego kontaktu z każdym potencjalnym klientem, natomiast istotny jest rozmiar terenu, jego uzbrojenie czy bliskość traktów komunikacyjnych, odległość od źródeł surowcowych i punktów zbytu. Hałas czy wyziewy powstające podczas procesu produkcji wymagają oddalenia zakładu od siedzib ludzkich. Konieczność magazynowania surowców, materiałów i produktów wymaga stosownego zaplecza, a ytfęc przestrzeni, a stałe dostawy bądź ekspedycja czynią celową lokalizację w pobliżu źródeł zaopatrzenia — dróg lub dworców kolejowych. Zakład rzemiosł artystycznych tradycyjnie lokalizuje się w dzielnicach staromiejskich, w rejonie obiektów zabytkowych, przy traktach turystycznych, w centralnych punktach miasta. Rzemieślnik, budowlany — poza niezbędnym pomieszczeniem magazynowym — nie musi mieć dużego zaplecza i często wystarcza mu lokal mieszkalny, bo przecież prace wykonuje poza własnym domem, w obiekcie wskazanym przez klienta. I w tym przypadku dużą rolę odgrywa właściwe oznaczenie siedziby zakładu, np. umieszczenie w widocznym miejscu czytelnego szyldu.

Rzemieślniczy zakład pracy powinien spełniać określone wymagania pod względem wyposażenia w sprzęt, maszyny, urządzenia, a także mieć właściwe warunki pracy bezpiecznej, należyte warunki sanitarne.

Rzemieślnik jako organizator pracy w zakładzie przez siebie prowadzonym musi we własnym interesie zapewnić zatrudnionym należyte warunki nauki i pra-cy, gdyż im lepsze one będą, tym lepsze będą wyniki procesu pracy, a im szybciej uczeń posiądzie tajniki zawodu, tym szybciej będzie służył pomocą swojemu mistrzowi.

Istotną rolę zarówno dla efektywności pracy, jak i dla bezpieczeństwa zatrudnionych odgrywa właściwe ustawienie maszyn i urządzeń uwzględniające ciąg technologiczny i kolejność procesu produkcyjnego, a także eliminujące zbędne wędrówki ludzi i materiału.

Ważne jest odpowiednie zlokalizowanie magazynu surowcowego, od czego w dużym stopniu zależy początek procesu produkcji, i punktu składowania gotowego produktu, a więc zamknięcie cyklu. Naturalnie obydwa powinny znaleźć się w miejscu umożliwiającym bezkolizyjne ich dostarczanie do zakładu i wywiezienie z niego.

Z punktu widzenia efektów procesu pracy w zakładzie rzemieślniczym bardzo ważne jest przystosowanie pracy do człowieka, a więc stworzenie zatrudnionemu najlepszych pod względem bezpieczeństwa i efektywności warunków pracy. Równie wielkie znaczenie ma wykonywanie przez człowieka pracy zgodnej z jego predyspozycjami, wyposażenie go w odpowiedni zasób wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych.

Rzemieślnik powinien zwrócić także dużą uwagę na szybki proces adaptacji pracownika w zespole. Zakład rzemieślniczy zatrudnia zwykle kilku, a co najwyżej kilkunastu pracowników, a w takim małym zespole wszelkie konflikty między jednostkami natychmiast przenoszą się na wszystkich, rzutuje to oczywiście w sposób bardzo negatywny na proces pracy i adaptacji zawodowej.

Zakład pracy zobowiązany jest zapewnić pracownikom warunki pracy bezpiecznej i higienicznej. Warunki te należy uwzględniać w czasie projektowania zakładu rzemieślniczego. Wady projektu w tej mierze mogą być przyczyną wydania przez inspektora pracy odmowy uruchomienia zakładu, gdyż sytuacja taka stanowi potencjalne zagrożenie dla pracowników. Wymagania w zakresie bhp odnoszą się do ogółu zatrudnionych, ale szczególnie do młodocianych.

Ważną rolę w stworzeniu właściwych warunków pracy odgrywa odpowiednio zbudowany system wenty-

21