46571 skanuj0046 (57)

5.6. Europejskie sieci obszarów chronionych

kwie lat 90. ubiegłego wieku, dostrzegając szansę objęcia zasięgiem sieci całego kontynentu, w tym krajów spoza UE.

Pierwszym etapem tworzenia Emerald (1999—2000) objęto Bułgarię, Rosję, Słowację, Słowenię i Turcję, gdzie opracowano bazę danych przyrodniczych, a na ich podstawie sporządzono listę ostoi ASCI. Po akceptacji listy przez Stały Komitet władze tych państw musiały potwierdzić objęcie ochroną oczek sieci. W 2000 roku propozycję realizacji pilotażowych projektów złożono kilkunastu innym krajom, wśród których znalazła się Polska. W większości państw spoza UE zostały one pomyślnie zakończone, w krajach członkowskich UE prace na ogół zawieszono w związku z koniecznością wyznaczenia obszarów Natura 2000. W Polsce projekt zrealizowano tylko w zachodniej części kraju.

■ Paneuropejska sieć ekologiczna — PEEN (Pan-European Ecological NetWork) Paneuropejska jest głównym elementem Paneuropejskiej Strategii Różnorodności Biologicznej ^sieć i Krajobrazowej, w dużym stopniu spójnym z koncepcją EECONET. Decyzja o utworzeniu sieci PEEN zapadła na konferencji europejskich ministrów środowiska w Sofii, w październiku 1995 roku. Akces do tworzenia sieci zgłosiło ponad 50 państw, wśród których znalazło się kilkanaście krajów pozaeuropejskich (m.in. Kanada, Stany Zjednoczone, Tadżykistan, Uzbekistan, Armenia, Izrael,

Gruzja), prawdopodobnie zatem PEEN z czasem przekształci się w sieć o zasięgu globalnym.

W wyznaczaniu sieci PEEN, zgodnie z jej założeniami, powinno się wykorzystać doświadczenia związane z wdrażaniem umów międzynarodowych oraz rozwiązania stosowane w ochronie obszarowej przez różne państwa na mocy ich prawa wewnętrznego. W sieci powinny się zatem znaleźć m.in. Obszary Ramsar, Rezerwaty Biosfery, obiekty Dziedzictwa Światowego, obszary sieci Natura 2000, obiekty uhonorowane Dyplomem Rady Europy.

W przeciwieństwie do idei Natura 2000, żadne państwo nie ma obowiązku uczestniczenia w tworzeniu sieci PEEN, odmowa udziału jest jednak traktowana jako niezrozumienie idei ochrony przyrody oraz brak troski o przyrodnicze dziedzictwo Europy. Realizację sieci zaplanowano w trzech etapach na okres 20 lat, przy udziale organizacji pozarządowych, środowisk naukowych i społeczności lokalnych.

Użyteczne adresy internetowe: www.ecnc.nl/doc/ecnc/publicat/peen.htni!,

www.countdown2010.net/paneuropean.html

■ Bałtycki System Obszarów Chronionych - BSPA (The Baltic Sea Protec- Bałtycki System ted Areas) powstał z inicjatywy Grupy ds. Ochrony Przyrody i Różnorodności Bio- ^0bszarów logicznej, wchodzącej w skład Komisji Helsińskiej. Zgodnie z przyjętą w marcu 1994 roku Rekomendację nr 15/5 HELCOM, powołującą się na art. 13 II Konwencji Helsińskiej, każde państwo związane tą międzynarodową umową powinno wyznaczyć obszary ochrony przyrody i umiarkowanego użytkowania jej zasobów,