56
Rozdział 2
3) nurt integratywny (zachowanie strategiczne właścicieli i członków organizacji, rozszerzenie formuły przewagi konkurencyjnej o wymiar kooperacji i aliansów, kompleksowość podejścia badawczego, łączenie metod właściwych dla nurtu planistycznego i pozycyjnego, doskonalenie struktur organizacyjnych, zarządzanie zasobami ludzkimi i informacyjnymi, integracja podmiotu z klientami nie tylko przez produkt, lecz również przez wzajemną lojalność, ukierunkowanie na zindywidualizowane potrzeby klientów, zespolenie kultury organizacyjnej, zasobów strategicznych, systemu zarządzania, kompetencji kadry zarządzającej i pracowników).
Inna powszechnie znana klasyfikacja podstawowych koncepcji zarządzania
strategicznego została przedstawiona przez H. Mintzberga, który dzieli je na
dziesięć szkół myślenia strategicznego34. Są nimi:
- Szkoła projektowa. Formułowanie strategii postrzegane jest na ogół jako akt nieformalnego projektowania, a więc jako myślowy koncepcyjny proces formułowania polityki.
- Szkoła planistyczna. Tworzenie strategii jest postrzegane jako proces formalny, systematyczny, zogniskowany na procedurach planowania.
- Szkoła pozycyjna. Strategia traktowana jest jako proces analityczny, skoncentrowana przede wszystkim na wyborze właściwych strategii we właściwych dlań uwarunkowaniach, opierając się na teorii taktyki w ujęciu militarnym.
- Szkoła przedsiębiorczości. Formułowanie strategii podporządkowane jest indywidualnej wyobraźni, strategia natomiast jest procesem wizjonerskim przedsiębiorcy.
- Szkoła poznawcza. Budowa strategii ma charakter mentalny, jest procesem dochodzenia do koncepcji zarządzania i jej zmiany.
- Szkoła uczenia się. Budowa strategii jest kreatywnym procesem wyłaniania się, procesem adaptacji w obliczu zmienności otoczenia.
- Szkoła polityczna (władzy). Formułowanie strategii jest związane z władzą, stanowi grę sił w obrębie podmiotu i w stosunkach między organizacjami (proces negocjacji).
- Szkoła kulturowa. Strategia jest procesem kolektywnym, podporządkowana wspólnemu systemowi wartości, tzn. kulturze organizacji oraz kulturze wyznawanej przez otoczenie.
- Szkoła środowiskowa. Strategia jest budowana w zależności od otoczenia jako proces reaktywny. Stanowi bierny proces zgodnie z ekologiczną wizją podmiotu.
- Szkoła konfiguracyjna. Strategia jako proces transformacji determinowana jest przez konfiguracje „archetypów” bądź zachowań integrujących wiele różnych szkół myślenia strategicznego.
34 Zob. H. Mintzberg, B. Ahlstrand, J. Lampel, Strategy Safari: A Guided Tour Through the Wilds of Strategie Management, Prentice Hall, London 1998; Planowanie strategiczne, praca zbiorowa pod red. A. Klasika, PWE, Warszawa 1993, s. 40-41.