24 Rozdział 1
mówić o wieloaspektowym zarządzaniu strategicznym, skupiającym się na kapitale ludzkim i wiedzy17. To połączenie wizji przyszłości opartej na wiedzy i wykorzystaniu kapitału intelektualnego nazywa się globalnym zarządzaniem strategicznym lub zarządzaniem wizjonerskim18. Współcześnie ten proces przystosowania uczenia i adaptowania nowych zachowań przebiega nie w ciągu pokoleń, lecz w ciągu miesięcy czy dni19.
W etapie globalnego zarządzania strategicznego (wizjonerskiego) powstają wielkie struktury gospodarcze, które skupiają się na tworzeniu strategii transnarodowych i globalnych. Wzrastające znaczenie wiedzy i kapitału intelektualnego jako aktywnej części kapitału powoduje powstawanie różnych form organizacji uczącej się, organizacji inteligentnej i korporacji wirtualnej.
Dotychczasowa ewolucja zarządzania strategicznego, chociaż uważa się ją za jedną z najmłodszych nauk o zarządzaniu, skutkuje wielością różnych definicji i prób ujęcia istoty, które skupiają się na różnych wyróżnikach20. Niektórzy autorzy podejmujący tę problematykę sprowadzają to pojęcie jedynie do określonego sposobu myślenia, przede wszystkim kadry kierowniczej, a więc niejako filozofii podmiotu gospodarującego. Większość autorów przyjmuje jednak, że należy mówić o zarządzaniu strategicznym jako metodzie (systemie) zarządzania, charakteryzującej się określonymi cechami, chociaż w literaturze funkcjonuje szerokie spektrum definicji i prób ujęcia istoty. A. Stabryła przez zarządzanie strategiczne rozumie „...proces informacyjno-decyzyjny (wspomagany funkcjami planowania i organizacji, motywacji i kontroli), którego celem jest rozstrzyganie
0 kluczowych problemach działalności przedsiębiorstwa o jego przetrwaniu
1 rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływań otoczenia i węzłowych czynników własnego potencjału wytwórczego”21. Zbliżoną definicję zarządzania strategicznego podaje Z. Pierścionek, który przez zarządzanie strategiczne rozumie „...planowanie, organizowanie, kierowanie, kontrolę i weryfikację, dotyczące określania i realizacji celów strategicznych organizacji, planowania i realizacji zmian w organizacji, zmian (stosownie do przyszłych warunków otoczenia) zasobów i umiejętności organizacji, jej struktur i systemów”22. Z takiego ujęcia
17 Z. Drążek. B. Niemczynowicz, Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 2003, s. 21.
18 A. Zelek, Zarządzanie strategiczne. Diagnozy, decyzje, strategie, Wyd. Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, Szczecin 2000, s. 11.
19 Z. Drążek, B. Niemczynowicz..., op. cit., s. 21.
20 Por. A. Stabryła, op. ciL, s. 39-41.
21 Ibidem, s. 11.
22 Z. Pierścionek, Strategie konkurencji w rozwoju przedsiębiorstwa, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 14.