47845 Picture3

III

H i równy co do bezwzględnej wartości ujemnemu ładunkowi elektronu. Liczba piołunów w jądrze nazywa się liczbą atomową. Na przykład liczba atomowa 106 dolu zy pierwiastka Unh. Nazwa unnilheks i symbol nie są ostatecznie ustalone. I ii oznacza I, nil 0 i heks 6. Liczba neutronów w jądrze atomu danego pier-w 111 •.I k:i może być różna. Atomy zawierające takie same liczby protonów i różne h< /by neutronów nazywają się izotopami danego pierwiastka. Na przykład atom " \ kiego wodoru o symbolu H (prot) zawiera tylko jeden proton w jądrze, wo-I “I którego krąży jeden elektron. Dcuter D, będący izotopem wodoru, zawiera w lądr/e jeden proton i jeden neutron, a inny izotop - tryl T zawiera obokjednego protonu dwa neutrony. Większość pierwiastków występuje w przyrodzie w postaci mieszaniny różnych izotopów. Tylko nieliczne (Be, F, Al, Co, As, J, Au) występują w przyrodzie w postaci jednego izotopu.

W całym wszechświecie istnieje ogromna rozpiętość rozmiarów i odległości. Najbardziej oddalone od Ziemi mgławice znajdują się w odległości ok. 1()²⁶ m, natomiast średnica nukleonów wynosi ok. 10 ¹⁴ m. Konieczne więc stało się wprowadzenie odpowiednich skal wielkości: w astronomii: parsek-3,08 • lO¹⁰ m; w układzie SI: 1 m (jednostka podstawowa długości); w fizyce i chemii atomów: nanometr- 1 nm = 10 ⁹ m; pikomctr- 1 pm = 10 ¹ tn; długość Plancka - 10 ^,5m.

W układzie SI stosuje się następujące wielokrotności i pod wielokrotności: lei a I0¹ , giga I ()\ tnega 10°, kilo 10³, decy 10 ', centy 10 ², mili 10", mikro 10 ⁶, mino 10 \ piko 10 ^l2.

Średnice atomów wynoszą średnio 20-50 pm, a nukleonów 10 ³ pm. Jądra ma ją stosunkowo bardzo małe rozmiary w porównaniu z całymi atomami.

IM unii atomowa

Masa atomowa jest liczbą niemianowaną. Mówi ona, ile razy masa atomu danego pierwiastka jest większa od jednej jednostki węglowej. Masy atomowe pierwiastków występujących w przyrodzie stanowią względną średnią mas obecnych izotopów.

Jednostka masy atomowej

Obecnie obowiązuje przyjęta umownie I jednostka węglowa. Jest to 1/12 masy izotopu węgla    Do niedawna obowiązywała I jednostka tlenowa,

tj 1/16 masy izotopu tlenu 'JJO. Jednostka węglowa jest wielkością względną W skali bo/względnej jednostka la wynosi 1,6601 • 10 ¹ g.

Masa cząsteczkowa

Masa cząsteczkowa jest liczbą nicmianowaną. Mówi ona, ile razy masa danej cząsteczki (molekuły) jest większa od 1 jednostki węglowej. Masa czą steczkowa jest sumą mas atomowych składników cząsteczki.

Mol, gramocząstcczka

Mol jest to masa atomowa, jonowa, rodnikowa lub cząsteczkowa wyrażona w gramach. Jeśli np. masa cząsteczkowa kwasu siarkowego H.SO.1 wynosi po zaokrągleniu 98, to mol tego kwasu wynosi 98 g.

Jeden mol jakiegokolwiek pierwiastka, jonu lub związku chemicznego /a wiera N = 6,02296- 10²³ atomów, jonów lub obojętnych cząsteczek związku Jest to tzw. liczba Avogadra. Mol jakiegokolwiek gazu zajmuje w warunkach normalnych objętość 22,4 dm\

Ładunek elementarny

Ładunek elektryczny jest to ładunek elektronu wynoszący 1,602 Id ¹¹ ( (C - kulomb). Ładunek jednego mola elektronów 9,6487- K)'C nazwany jest stałą Faradaya (iloczyn ładunku i liczby Avogadra).

Jednostka energii

W atomistyce jako jednostkę energii stosuje się elektronowolt:

leV = 1,6022 • 10 ¹⁹J

oraz megaclcktronowolt:

I MeV l0⁶eV.

Jednostki te nie należą do układu SI.

< ząstki elementarne

Materia składa się z cząstek elementarnych. Należą do nich:

neutrino (v) masa bliska zeru, brak ładunku, znikoma masa, wielka pi /emkiilność przez materię;

imlyneuhmo ( v ) różni się od neutrina kierunkiem spinu;

1 li klmn lub negalon (e , |1, |l ) ino .a ok l/l 8 tti masy protonu, ładunek it|> inny,

pozyton |< , |t ) ma masę elektronu, ładunek dodatni równy codo wat Iońi 1 lir zw /ględuej ładunkowi elektronu.