1. Geneza i określenie pedagogiki opiekuńczej
W pierwszych lalach XX wieku rozwój wiedzy o dziecku, o uwarunkowaniach jego tycia i rozwoju spowodował generalny zwrot w naukach pedagogicznych. Zwrócono baczniejszą uwagę na dwustronny charakter wszelkich działań pedagogicznych i podmiotową rolę dziecka w tych działaniach. Nauki pedagogiczne zaczęły bliżej interesować się dziedziną opieki, zwłaszcza opieki nad dzieckiem, dostrzegając konieczność wzbogacenia Jeorii i praktyki pedagogicznej o do<u iaJczs
(w naszym kraju szczególne zasługi nJ TyTlłf uufilOtu puitńyfjózef Czesław Babicki) który w roku 1935 pisał: „Opieka społeczna powinna tak podchodzić do potrzebującego opieki, aby ten - czując się poniżonym w godności własnej - widział w świadczeniach opieki podtrzymanie do wydobycia się na powierzchnię życia społecznego, do powrotu na jego użyteczny odcinek. Świadczenie opieki musi zawierać w sobie równorzędnie ze swą wartością materialną drugą wartość, wiążącą na nowo ze społeczeństwem wartościowym tego, który poczuł się od niego odsunięty... Albowiem bez porównania większe jest poczucie krzywdy z powodu potrzebowania świadczeń opieki niż zadowolenie z ich otrzymywania. Toteż materialna strona opieki jest zaledwie jej składnikiem, i to bynajmniej nie najistotniejszym. Ważniejszą jest o wie\ek>eda$ogika opiekuAczOjjtol^a-jąca (podkreślenie moje - A.K.) na podawaniu potrzebującemu opieki wraz ze świadczeniami materialnymi kompensaty, zapobiegającej poczuciu małowartościowości"
Badania nad społecznymi przyczynami niepowodzeń szkolnych oraz działaniami z zakresu ratownictwa, pomocy i opieki społecznej doprowadziły również/Helenę Radlińską do wskazania na potrzebę powstania pelt