49735 ullman016 (2)

W końcu zażyczymy sobie kilku podklas klasy Konta. Na przykład konto depozytów terminowych może mieć dodatkowe pole termin, w którym zapisze się datę, po upływie której właściciel będzie mógł dokonywać wypłat. Dla tej podklasy, nazwanej na przykład DcpozytTerminowy, można /.definiować metodę:

kara(a: DepozytTerminowy)

która dla konta a wylicza obciążenie karne wynikłe z tytułu zbyt wczesnej wypłaty, a które jest możliwe do wyliczenia na podstaw ie daty bieżącej oraz wartości pola termin obiektu a. Datę bieżącą otrzymuje się z systemu operacyjnego komputera.

□

Zorientowane obiektowo aspekty baz danych będziemy omawiać bardzo obszernie w niniejszej książce. W podrozdziale 2.1 wprowadzimy zorientowany obiektowo język projektowania baz danych ODL {Object-Oriented data-base-design language). Z kolei rozdział 8 poświęciliśmy zorientowanym obiektowo językom zapytań, zarówno językowi OQL, który staje się standardem dla baz. danych zorientowanych obiektowo, jak i obiektowym właściwościom języka SQL - standardu zapytań w relacyjnych bazach danych.

1.3.2. Więzy i wyzwalaczc

Obecnie w bazach danych daje się zaobserwować szerokie zastosowanie elementów aktywnych w systemach komercyjnych. Przez „aktywność” elementu rozumiemy, że dana składowa bazy danych jest cały czas dostępna i jest gotowa do wykonania zawsze wtedy, kiedy staje się to właściwe. W bazach danych można wyróżnić dwa rodzaje elementów aktywnych:

1.    Wiązy (consrraints). Są to funkcje logiczne, które zawsze powinny mieć wartość prawda. W bankowej bazie danych moglibyśmy na przykład umieścić wymaganie, określające, że wartość bilansu na koncie nie może być mniejsza niż 0. Wówczas aktualizacja polegająca na wypłacie z konta kwoty większej niż wartość zapisana w bilansie zostałaby zabroniona przez DBMS, jako naruszająca wymaganie określone przez więzy.

2.    Wyzwał uczę (triggers). Wyzwalacz stanowi kawałek kodu, który czeka na zajście zdarzenia; zdarzenia mogą polegać na wprowadzeniu lub usunięciu pewnego rodzaju danych. Po zajściu zdarzenia zostaje wykonany, lub inaczej mówiąc wyzwolony, ciąg akcji. Na przykład w systemie rezerwacji lotów może wystąpić reguła, wyzwalająca pewne akcje wówczas, gdy zostaje odwołany jakiś rejs Część wykonywalna reguły może polegać na przetworzeniu zapytania o numery' telefoniczne pasażerów odwoływanego rejsu po to, by można ich było powiadomić. Bardziej skomplikowane przetwarzanie może polegać na automatycznej rezerwacji w połączeniach alternatywnych.

Elementy aktywne nic są nowym pomysłem. Występowały już w języku PL/I pod nazwą „ON-conditions”. Pojawiały się również przez wiele lat w systemach sztucznej inteligencji, a także mają wiele wspólnego z „demonami” występującymi w systemach operacyjnych. Jednak efektywna implementacja elementów aktywnych staje się poważnym problemem technicznym w przypadkach, gdy trzeba operować na dużych zbiorach danych lub gdy samych elementów aktywnych zaczyna być dużo. Z tego powodu elementy aktywne nie pojawiły się w systemie DBMS aż do początku lal dziewięćdziesiątych. Omów imy je w rozdziale 6.

1.3.3. Dane multimedialne

Inny ważny trend w dziedzinie systemów baz danych dotyczy danych multimedialnych. Słowem „multimedia” określamy dane reprezentujące pewne sygnały. Zazwyczaj dane multimedialne obejmują film, dźwięk, sygnały radarowe, obrazy satelitarne oraz rozmaicie kodowane obrazy i dokumenty. Wspólną cechą tych wszystkich form jest ich rozmiar, nie tylko znacznie większy niż danych tradycyjnych - typu całkowitego, napisów znakowych o określonej długości itp., ale także bardzo rozmaity.

Duża objętość danych multimedialnych wymusiła rozwój systemów DBMS w^r kilku różnych kierunkach. Na przykład zupełnie inne operacje przetwarza się na danych multimedialnych niż na danych tradycyjnych. Zatem operacja wyszukania kont bankowych z ujemnym bilansem polega na porównywaniu wartości bilansu z liczbą rzeczywistą 0,0. Nic jest natomiast wykonalne przeszukanie bazy danych zawierającej zdjęcia w celu wyszukania twarzy. która „wygląda jak" pewien określony obraz. Dlatego w systemie DBMS musiał powstać mechanizm umożliwiający użytkownikom dołączanie własnych funkcji, które mogą operować na danych multimedialnych. Do takich rozszerzeń często stosuje się podejście zorientowane obiektowo, nawet w systemach relacyjnych.

Rozmiary obiektów multimedialnych, konieczność zorganizowania pamięci dla obiektów i krotek zajmujących gigabajty pamięci, lub nawet większe jej obszary, wymuszają również zmiany w modułach zarządzania pamięcią. Jednym z wielu kłopotliwych zadań jest utworzenie odpowiedzi na zapytanie. W zwykłych relacyjnych systemach odpowiedź jest zbiorem krotek. Klient otrzymuje taką odpowiedź w całości od serwera.

Wyobraźmy sobie jednak, że odpowiedź jest widcoklipem o objętości gigabajta. Serwer nie jest w stanic przekazać takich danych klientowi w całości.