49764 skanuj0012 (291)

5.2. Międzynarodowe konwencje o zasięgu światowym

163

poprzez reglamentację handlu nimi, a dostosowanie polskiego prawa ochrony przyrody do przepisów Konwencji CITES i rozporządzenia znalazły odzwierciedlenie w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Zgodnie z art. 61 ustawy przewożenie przez granicę państwa gatunków roślin i zwierząt podlegających ograniczeniom na podstawie przepisów prawa UE, ich rozpoznawalnych części i produktów pochodnych, wymaga uzyskania zezwolenia ministra środowiska (i opinii PROP), z tym, że wywóz żywych roślin pochodzących z uprawy jest dozwolony na podstawie świadectw fitosanitarnych. Minister może odmówić wydania zezwolenia, jeżeli importer, eksporter lub reeksporter był skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo mające związek z przewożeniem przez granicę państwa roślin lub zwierząt gatunków CITES w okresie 3 lat od dnia uprawomocnienia się wyroku. Ponadto ustawa:

■    wprowadza m.in. obowiązek rejestrowania u starosty posiadanych ryb, płazów, gadów i ssaków należących do gatunków objętych konwencją oraz wskazuje podmioty zwolnione z tego obowiązku (np. ogrody zoologiczne);

■    określa obowiązki instytucji naukowych uprawnionych do przewożenia przez granicę w celach naukowych, bez zezwolenia, okazów CITES;

■    określa sankcje karne za naruszenie przepisów prawa UE wynikających z konwencji lub za prowadzenie nielegalnego handlu objętymi nią gatunkami. Polskie prawo przewiduje w takich przypadkach karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, w Chinach za to przestępstwo grozi nawet kara śmierci!

Użyteczne adresy internetowe: www.cites.org/,www.cites.org/eng/disc/text.shtml

■ Konwencja o różnorodności biologicznej (Comention on Biological Diversity), przyjęta podczas konferencji ONZ Szczyt Ziemi, zmieniła poglądy na ochronę przyrody, zwracając uwagę nie tylko na konieczność zachowania dziko żyjących gatunków i ich biotopów, ale także na ochronę odmian roślin uprawnych i ras zwierząt hodowlanych, wyprowadzonych drogą doboru sztucznego przez człowieka, w nich bowiem mieści się duża część współczesnych zasobów genetycznych biosfery. Celem tej konwencji jest:

■    ochrona różnorodności biologicznej na podstawowych poziomach organizacji przyrody: genetycznym, gatunkowym i ekosystemowym (krajobrazowym);

■    umiarkowane (zrównoważone) użytkowanie elementów różnorodności biologicznej, tzn. takie, jakie nie doprowadzi do ich trwałego uszczuplenia;

■    wypracowanie mechanizmów sprawiedliwego podziału korzyści z wykorzystania zasobów genetycznych oraz dostępu do tych zasobów i transferu technologii. Zgodnie z duchem konwencji żaden gatunek nie powinien być eksploatowany

lub niszczony ponad konieczność wynikającą z potrzeb zrównoważonego rozwoju. W preambule konwencji znajduje się dobitne stwierdzenie, że ochrona różnorodności biologicznej jest wspólną sprawą całej ludzkości, a jej podstawowym warunkiem jest „ochrona ekosystemów i naturalnych środowisk in situ oraz

Realizacja Konwencji Waszyngtońskiej w Polsce

Konwencja o różnorodności biologicznej

Cel Konwencji o różnorodności biologicznej