50221 Scan 140410 0073

którzy doznali urazu, nie mają wówczas możliwości otrzymania niezbędnej pomocy medycznej ani przewidzianego prawem odszkodowania.

Wielu naszych rozmówców słyszało już o urazach fizycznych w czasie wykonywania pracy we własnych działach lub było ich świadkiem. Pracownicy z działu sztancowania i formowania przypominali sobie zwykle, że u nich w dziale miały miejsce dwa albo trzy wypadki. Liang pracował w formowni w bazie Kunshan. Podczas pierwszego roku jego pracy zdarzyły się tam dwa lub trzy ciężkie zranienia i urazy, jak zmiażdżenie dłoni, ucięcie palców lub wciągnięcie całej ręki w elementy maszyny. W szpitalu w Shenzhen pewien pracownik opowiadał o swoim wypadku, który miał miejsce przy produkcji części dla Microsoftu w Foxconn-CMMSG w Shen-zhen-Longhua: „Po moim wypadku zdarzyły się potem jeszcze trzy takie same, jeden po drugim. Nie przy mojej maszynie, przy innych maszynach, ale w tym samym dziale”. Mężczyzna ten doznał ciężkiego obrażenia ręki (zgniecenia) i od ponad trzech miesięcy przebywał w tym właśnie szpitalu. Teraz czekała go transplantacja skóry.

Zasadniczo Foxconn za większość zatrudnionych (z wyjątkiem prakty-

Zd jęcie 11 - Podczas uruchamiania nowej maszyny w Foxconnie w Shenzhen-Longhua prawa ręka pracownika została zgnieciona przez gorące elementy maszyny. Do transplantacji użyto skóry pobranej z uda.

kantów) odprowadza składki na ubezpieczenie społeczne, które obejmuje również ubezpieczenie wypadkowe. Pracodawca zobowiązany jest zgłosić każdy wypadek przy pracy zakładowi ubezpieczeń, który na tej podstawie zwróci osobie ubezpieczonej koszty leczenia i wypłaci odszkodowanie. Według danych podawanych przez wielu naszych rozmówców, praktyka wyglądała zupełnie inaczej. Foxconn wiele wypadków przy pracy zatuszował lub zgłosił w wersji niezgodnej z prawdą. Jeden z członków naszego zespołu rozmawiał na ten temat z pracownikiem Liu. Rozmowa odbyła się poza terenem starej bazy w Kunshan:

Ankieter: Widzę po twoich palcach, że miałeś chyba wypadek przy pracy.

Czy to prawda? Mogę zapytać o szczegóły?

Liu: Tak, maszyna zgniotła mi palce. Miałem dwie otwarte rany i straciłem dużo krwi. Przywieziono mnie na ostry dyżur nieprzytomnego od upływu krwi. Mieliśmy tego dnia przebudować linię. W zasadzie czekaliśmy na specjalistów, którzy mieli to zrobić, ale kierownik linii po prostu zadecydował, że powinien zrobić to operator maszyny, czyli ja. A ja nie miałem o tym pojęcia, dlatego doszło do wypadku. Założono mi 10 szwów.

Ankieter: Czy uraz został zakwalifikowany jako wypadek przy pracy i czy zwrócono ci koszty operacji?

Liu: Jak dotąd nic nie dostałem. Za wszystko zapłaciłem sam.

Ankieter: Jak to jest możliwe?

Liu: Przecież wypadek zdarzył się dlatego, że kierownik linii samowolnie zlecił mi przebudowę linii. A potem się przestraszył, że jeżeli go zgłosi swoim przełożonym, to obniżą mu roczną premię, dlatego ich nie poinformował. Obiecał, że później znajdzie jakąś możliwość, żeby mi pomóc uiścić opłaty za leczenie w szpitalu.

Przypadek Liu nie jest odosobniony. Według relacji pracowników to typowy sposób postępowania kadr kierowniczych w związku z wypadkami przy pracy. Kierownik linii w Shenzhen-Guanlan opowiadał nam, że jednemu z jego kolegów maszyna obcięła dwa palce. Firma nie poczuwała się do odpowiedzialności, twierdząc wręcz, że wypadek spowodował sam pracownik przez swoją nieostrożność. Ponieważ zdarzenie nie może zostać uznane za wypadek przy pracy, kolega nie otrzyma odszkodowania.

Zrzucanie na poszkodowanych winy za wypadki przy pracy stanowi nie tylko naruszenie klauzuli „odszkodowania niezależnego od winy” ujętej w „Regulacjach dotyczących wypadków przy pracy”, lecz również niemoralną próbę uniknięcia odpowiedzialności, jaką winien się wykazać pracodawca i zakład pracy.