51077 skanuj0442

zestaw jednostek strategicznych to taki, któiy zawiera głównie jednostki -wygrane” i „producentów zysku”, a dalej: kilka rozwijających się „wygranych” oraz kilka o dużych potencjalnych możliwościach „znaków zapytania”.

Jednostki strategiczne znajdujące się w różnych polach macierzy port-folio mają zalecane różne strategie co do udziału w rynku oraz inwestycji. W tabeli 10 przedstawiono takie zalecenia na podstawie macierzy portfolio firmy A.D. Little²³. Firmy mające dominującą i silną pozycję oraz działające w początkowych fazach cyklu rozwoju sektora mają zalecane energiczne forsowanie wzrostu udziału w rynku przez inwestowanie w tempie przewyższającym wzrost rynku. Wraz ze zbliżaniem się do przekątnej wybór staje się coraz bardziej selektywny, po jej przekroczeniu zaleca się wybór niszy i jej obronę, a dalej strategie żniw i stopniowego wycofania się.

Podstawowe znaczenie macierzy cyklu życia sektora polega na ułatwieniu bilansowania zestawu działalności firmy z punktu widzenia jej możliwości rozwojowych. Macierz pozwala na ocenę, na ile jej obecny zestaw działalności (jednostek strategicznych) stwarza perspektywy wzrostu w okresie kilku najbliższych lat.

Podstawową zaletą macierzy portfolio opartej na cyklu życia sektora jest kompleksowe ujęcie perspektyw rozwoju firmy, a zatem możliwość wiarygodnego planowania rozwoju. Model cyklu życia syntetycznie charakteryzuje dany sektor. Ujmuje dwie podstawowe cechy sektora: perspektywy wzrostu popytu oraz intensywność i metody konkurencji.

Wady tego ujęcia są związane z ograniczeniami występowania cyklu żyda oraz trudnościami w identyfikacji fazy cyklu, w jakiej znajduje się sektor. Jak wspomniano, nie wszystkie sektory rozwijają się według typowego modelu. Są sektory przechodzące z fazy wzrostu bezpośrednio w spadek, niektóre z fazy spadku powracają do fazy wzrostu, często faza wprowadzenia jest bardzo krótka. Wiele sektorów z fazy embrionalnej przechodzi w spadek, co oznacza brak postępu produktowego i procesowego oraz brak akceptacji przez rynek. Struktura konkurencji związanej z poszczególnymi fazami cyklu jest różna dla różnych sektorów. W niektórych sektorach rozwój zaczyna się od wysokiego stopnia koncentracji, który się utrzymuje, w innych po długim okresie utrzymania wysokiego poziomu koncentracji następuje jego spadek. Są sektory, których rozwój zaczyna się od dużego rozproszenia, a w miarę rozwoju niektóre z nich ulegają konsolidacji, a inne nie. Wnioski co do strategii na podstawie cyklu życia mogą więc być wątpliwe. W rzeczywistości ewolucja sektorów oraz zmiany struktury konkurencji przebiegają według różnych śdeżek. W związku z tym zamiast podejścia opartego na cyklu rozwoju sektora proponuje się spojrzenie na ten proces od strony czynników kształtujących proces rozwoju sektora²⁴. Identyfikacja fazy rozwoju sektora

²³    A. Hax, N. Majluf, Strategie Management..., tab. 9.4, 9.5, s. 186,187.

²⁴    M. Porter, Strategia konkurencji, PWE, Warszawa 1992, s. 169.

159