52677 Zasady Wykładni Prawa L Morawski 5

Rozdział X. Zakres wykładni - wykładnia literalna, rozszerzająca... «■

W tym ostatnim znaczeniu art. 646 k.c. wprowadzający specjalne terminy przedawnienia dla umowy o dzieło jest zdaniem sądu apelacyjnego (wyrok z 3 lutego 2000 r., I ACa 14/00, OSA 2000/11-12/47) przepisem szczególnym w stosunku do ogólnej reguły z art. 118 k.c. Podobnie, przepisy o warunkowym zwolnieniu mają stanowić przepisy szczególne w tym sensie, iż stanowią odstępstwo od zasady, że orzeczona przez sąd kara powinna być wykonana w całości (postanowienie Sądu Apelacyjnego z 21 czerwca 2000 r., AKz 217/00. KZS 2000/6/12) W odniesieniu do wszystkich kategorii przepisów szczególnych obowiązuje zakaz wykładni rozszerzającej. Warto tutaj podkreślić, że wprawdzie każdy przepis lex spe-dalis to wyjątek od przepisu stanowiącego lex generalis, to jednak nie każdy wyjątek stanowi lex specialis, bo jest rzeczą oczywistą, że wiele wyjątków wprowadza jedynie pewne ograniczenia podmiotowe lub przedmiotowe i nie ma statusu odrębnych reguł.

Na dyrektywę lex specialis i wyjątkowy charakter uregulowania łącznie powołuje się NSA w następującym fragmencie swojego uzasadnienia: „art. 37 ustawy o gospodarce nieruchomościami ma charakter lex specialis w stosunku do stosownych przepisów Kodeksu cywilnego. Stąd nie sposób zgodzić się z twierdzeniami wskazującymi na możliwość dokonania interpretacji rozszerzającej wskazanych w art. 37 ust. 2 wyjątków od generalnej zasady dokonywania zbycia nieruchomości w drodze przetargu” i dalej „nie ulega przy tym wątpliwości, że bezprzetargowe zbywanie nieruchomości publicznych ma charakter wyjątkowy, a przepisy dopuszczające taką możliwość podlegają ścisłej wykładni” (wyrok NSA z dnia 21 marca 2007 r., I OSK 1998/06, LEX nr 327775).

Zakaz wykładni rozszerzającej wynikać może z samego sformułowania przepisu, a w szczególności z użycia w nim takich słów, które wskazują, że wolą normodawcy jest jego ścisłe rozumienie, a więc na przykład użycie słowa „tylko”, „wyłącznie”, czy Jedynie” (por. np. uchwałę SN z 17 grudnia 1988 r. (VI KZP 9/88, OSNKW 1989/1-2/1). Podobnie, uważa się, że jeżeli przepis określa w sposób zamknięty, enumeratywnie i wyczerpująco, a nie jedynie przykładowo, zakres regulacji czy odesłania, to wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna (sąd apelacyjny w wyroku z 3 lutego 2000 r. ACa 14/00, OSA 2000/11-12/47). Nawiązuje do tego faktu SN w następującym fragmencie swojego uzasadnienie: „Wyliczenie zawarte w art. 40 § 1 k.p.k. ma charakter zamknięty, co wyklucza możliwość wyłączenia sędziego z mocy prawa z innych - niż w tym przepisie wskazane - powodów. Wymienione w tym przepisie przesłanki wyłą-#mm 205 mms