52679 SNB13874

36

od zakresu i stopnia dyspozycji samodzielnośćiowych podopiecznych. Można zatem przyjąć, że jako takie mają charakter uniwersalny. Z tych samych względów jako, z jednej strony, pochodne elementów struktury tego procesu, a z drugiej, etapów rozwoju dyspozycji samodzielnościowych podopiecznych są — można rzec — —nie do odrzucenia — obligatoryjne, jeśli stają się obiektywnie wypadkową tveh wyznaczników.

Nawiązując tu jeszcze do poruszanej kwestii „środków** w metodzie oraz sformułowanych definicji metody opieki, warto zauważyć, że metody te odznaczają się w rym kontekście tym. że:

—    najczęściej występuje w nich użycie środków.

—    jeśli zaś są nimi przedmioty potrzeb, to występują zawsze i koniecznie,

—    obok środków-przedmiotów potrzeb mogą być użyte środki w celu dostarczania przedmiotów potrzeb podmiotom tych potrzeb. a także środki będące wartościami pośredniczącymi opieki, które oddziaływują „same sobą”.

Oto oparte na powyższych przesłankach grupy (klasy) tych metod:

J) zaspokajanie potrzeb podopiecznych poprzez bezpośrednie pielęgnacyjne czynności opiekuna w ścisłym powiązaniu emocjonalnym między nimi, mające zastosowanie przede wszystkim w opiece nad dziećmi najmłodszymi, jednostkami niepełnosprawnymi obłożnie chorymi, niedołężnymi ftp.,

2) stymulowanie i organizowanie opieki w stosunkach między podopiecznymi przez jednostki dojrzalsze, sprawniejsze nad niedojrzałymi, niepełnosprawnymi. czyli opieki jednostek z dyspozycjami do jej sprawowania wobec wymagających tejże — możliwe i pożądane w układach (zespołach) heterogenicznych,

3) tworzenie i utrwalanie aktywnych warunków materialno-organizacyjnych i psychicznych, służących zaspokajaniu potrzeb podopiecznych; w miarę doskonalenia, utrwalania i wykorzystywania tych warunków, będących wartościami pośredniczącymi opieki — zastosowanie niezależnie od poziomu rozwoju i wieku podopiecznych,

4)    umożliwianie podopiecznym korzystania z różnych form opieki specjalistycznej. wspomagających i wzbogacających opiekę całkowitą, takich jak domy kultury, żłobki, przedszkola itp. — niezbędne we współczesnym świecie specjalizacji i instytucjonalizacji także w dziedzinach opieki i wychowania,

5)    dostarczanie na co dzień pozytywnych przykładów samoobsługi, samodzielnego radzenia sobie w życiu oraz sprawności i dzielności w różnych sytuacjach — wielce pożądane i możliwe w granicach dyspozycji osobowościowych opiekunów w tej mierze i zdolności podopiecznych do naśladownictwa i identyfikacji,

6) wyjaśnianie i instruowanie podopiecznych, jak pozyskiwać i wykorzystywać przedmioty potrzeb, unikać w związku z tym zagrożeń, jak pokonywać trudności — możliw e i pożądane wobec jednostek i grup mających po temu chociaż potencjalne dyspozycje.

1) wdrażanie podopiecznych do wielorakich form indywidualnej i zespołowej samoobsługi, z pozyskiwaniem przedmiotów potrzeb włącznie, na misę ich potencjalnych możliwości w tym zakresie — zawsze i wszędzie od najmłodszych łat,

8)    inicjowanie i realizowanie różnych form aktywności partnerskiej w relacjach opiekunowie—podopieczni, dorośli—dzieci, starsi—młodsi, pełnosprawni—niepełnosprawni — zastosowanie wzrastające wraz z rozwojem samodzielności, umiejętności i sprawności podopiecznych,

9)    umożliwianie podopiecznym i wspomaganie ich w tym, aby w pewnym okresie czasu i sprzyjających sytuacjach organizowali całkowicie samodzielnie sobie życie i zdani byli tylko na własne siły w skali określonej grupy lub całego układu opiekuńczego, co przejawia się niekiedy w tradycyjnie praktykowanych „dniach samodzielności” — możliwości zastosowania na tyle, na ile pozwalają na to potencjalne i realne ich dyspozycje do samodzielnego i samorządnego funkcjonowania,

10)    przekształcanie czynności opiekuńczych w czynności pomocne lub opieki w pomoc, będące specyficznym sposobem postępowania w niemalże całokształcie opieki, a w szczególności w okresie przejściowym przekraczania progu kończącej się opieki i rozpoczynającej względnie pełnej samodzielności i niezależności życiowej, celem możliwie łagodnego i pomyślnego przekroczenia tego progu — zastosowanie w sytuacjach „okresu przejściowego" między opieką a samodzielnością życiową.

Metody te można w zastosowaniu w opiece zbiorowej wyrazić w następujących hasłowych skrótach:

—    Opiekun czyni wszystko za was, dla was. przy was.

—    Wy także możecie być opiekunami, opiekujcie się jedni drugimi.

—    Twórzmy warunki, które będą kształtować jakość naszego życia.

—    Nie wszystko możemy sami, korzystajmy ze świadczeń specjalistów.

—    Dostarczajmy własnych przykładów wielostronnej samoobsługi.

—    Starajmy się sami na miarę.własnych możliwości pozyskiwać i wykorzystywać racjonalnie przedmioty naszych potrzeb.

-3 Obsługujmy się sami, bądźmy zaradni i samowystarczalni.

Próbujmy być dla siebie partnerami już dziś, aby być nimi jutro.

—    Czasami radźmy sobie ze sobą zupełnie sami.

—    Przekształcajmy czynności opiekuńcze w udzielanie pomocy w sy tuacjach trudnych.

—    Robimy wszystko, co należy dla pomyślnego przekroczenia progu samodzielności życiowej — jeszcze troszkę opieki i znacznego oparcia.

W związku z przedstaw ionymi grupami metod i ich interpretacją nasuwać się może pytanie, czy jest to repertuar wyczerpujący. Tak. ale — powtórzmy to