48413 Zoologia

W wyniku ewolucji płazy wykształciły płuca, powstałe z parzystego pęcherza pławnego. Są one proste i workowate. Wentylacja jest prymitywna. Płazy używają jamy gębowej jako pompy, nozdrzy i krtani jako zaworów, a dna jamy gębowej jako tłoku, do wtłaczania powietrza do płuc.

Układ wydalniczy

Układ wydalniczy płazów składa się z parzystych podłużnych nerek typu pranercza. Mocz, słaby roztwór mocznika i amoniaku, spływa z nich moczowodami do pęcherza moczowego, będącego uchyłkiem kloaki.

Układ nerwowy i narządy zmysłów

Układ nerwowy złożony jest z mózgowia, rdzenia kręgowego, nerwów obwodowych i układu wegetatywnego. Kresomózgowie jest silniej rozwinięte niż u ryb; jego półkule są całkowicie lub częściowo rozdzielone. Słabo rozwinięty jest móżdżek. Od mózgowia w obrębie czaszki odchodzi 10 par nerwów. U płazów bezogonowych rdzeń kręgowy jest krótszy od kręgosłupa i kończy się nitka końcową, U płazów ogoniastych i beznogich ciągnie się wzdłuż całego kręgosłupa. Od rdzenia kręgowego odchodzą nerwy rdzeniowe. Układ wegetatywny jest dobrze rozwinięty. Składa się ze zwojów leżących wzdłuż kręgosłupa, połączonych ze sobą pniami nerwowymi.

Narząd wzroku: Oczy płazów przystosowane są do odbierania wrażeń wzrokowych na lądzie. Występują powieki; soczewka iest dwuwypukła, a rogówka wypukła. Akomodacia zachodzi dzięki zmianie odległości soczewki od siatkówki.

Narząd słuchu: U większości płazów występuje dobrze wykształcone ucho środkowe, które jest przekształconą tryskawka. Znajduje się w nim jedna kostka słuchowa - strzemiączko, które powstało z przekształcenia kości gnykowo-żuchwowej. Strzemiączko zrasta się z pręcikowatym tworem - columella i wytwarza kolumienkę słuchową, opierającą się o błonę bębenkową i o błonę zakrywającą otwór jamy ucha wewnętrznego. U płazów ogoniastych, beznogich i niektórych bezogonowych nie ma ucha środkowego i błony bębenkowej (występują jednak kostki słuchowe).

Narząd węchu: Zbudowany jest z torebek węchowych, które mają połączenie ze środowiskiem zewnętrznym za pośrednictwem nozdrzy.

Płazy mają również zdolność do odbierania wrażeń smakowych oraz narząd zmysłowy w postaci linii nabocznej.

Układ rozrodczy i rozród

Układ rozrodczy żeński: Składa się z parzystych jajników i jajowodów uchodzących do kloaki. Charakteryzują się one wyraźnymi zmianami cyklicznymi. W okresie poprzedzającym owulację i składanie jaj są najsilniej rozwinięte. Z jajnikami łączą się ciała tłuszczowe, które służą do odżywiania jajników i dojrzewających w nich oocytów. Podczas owulacji jaja wypadają do jamy ciała, a stamtąd są wychwytywane przez lejki jajowodów. W jajowodzie uzyskują osłonki białkowe, a następnie gromadzą się w końcowej części jajowodu zwanej pseudomacicą U płazów ogoniastych jaja nie gromadzą się w pseudomacicy, lecz są składane w miarę przechodzenia przez jajowód.

Układ rozrodczy męski: Składa się z parzystych jąder, leżących w pobliżu nerek. Płazy nie mająnasieniowodów. Plemniki powstałe w jądrach przechodzą do kanalików nerkowych, a stamtąd do przewodu moczowo-płciowego, który przed kloaką tworzy rozszerzenie zwane pęcherzykiem nasiennym. Z jądrami łączą się ciała tłuszczowe.

U płazów bezogonowych zapłodnienie jest zewnętrzne, a u płazów beznogich i większości ogoniastych -wewnętrzne. Większość jest jajorodna, ale występują też gatunki jajożyworodne i żyworodne.

Bruzdkowanie holoblastyczne lub meroblastyczne. Czasem pojawiają się jakieś formy opieki nad potomstwem, zwłaszcza u płazów Anura. Larwy oddychają skrzelami. Skomplikowane przemiany w rozwoju larw Amura, czyli kijanek, inicjowane są przez tyroksynę. Kijanki są roślinożerne.

Biotop

Płazy to zwierzęta zależne od wody, występują w środowisku o dużej wilgotności. Nieliczne przystosowały się do środowiska pustynnego.

Ewolucja

Do zmiany środowiska życia z wodnego na wodno-lądowe doszło pod koniec okresu dewońskiego, kiedy ląd był już zamieszkany przez owady i pajęczaki. Jednym z pierwszych czworonogów była ichtiostega. Płazy jako grupa