Ryc. 25. Ułożenie potylicowe przednie, przebieg odgięcia.
IV zwrot główki - zwrot zewnętrzny
Po urodzeniu się główki, barki wstawiają się do płaszczyzny próżni i cieśni miednicy. Dokonują tam zwrotu, wymiar międzybarkowy z wymiaru poprzecznego poprzez skośny przechodzi do wymiaru prostego płaszczyzny cieśni. Po tym zwrocie opierają się one o dno miednicy, skąd po przejściu zagięcia kanału rodnego bark przedni ukazuje się pod spojeniem łonowym.
Zwrot barków z wymiaru poprzecznego do wymiaru prostego warunkuje zwrot zewnętrzny główki. Główka dokonuje ostatniego zwrotu, zwracając się twarzyczką do lewego uda matki w ustawieniu 11, a do prawego uda w ustawieniu 1.
Rodzący się spod spojenia łonowego bark przedni /górny/ opiera się o dolny brzeg spojenia łonowego i dzięki bocznemu zgięciu kręgosłupa płodu w odcinku lędźwiowym /dostosowanie się tułowia płodu do zagłębienia krzyżowo-biodrowego/, od "strony krocza rodzRsię bark tylny /dolny/, po czym spod spojenia łonowego rodzi się bark przedni. Reszta płodu - tułów i pośladki rodzą się bez specjalnego mechanizmu.
Ryc. 26. Zewnętrzny zwrot główki.
Chwytami położniczymi stwierdza się położenie płodu podłużne główkowe. Badając 11 chwytem rozpoznajemy ustawienie płodu: po stronie grzbietu płodu stwierdza się powierzchnię bardziej gładką, równą. Po stronie brzucha płodu wyczuwa się części drobne ruchome /nóżki/. Ta strona macicy jest bardziej wypukła. Po stronie grzbietu płodu zwykłe lepiej jest słyszalne tętno płodu, które powinno być wyraźne w dolnym kwadrancie.
111 chwytem bada się twardą kulistą część, odpowiadającą główce płodu nad płaszczyzną wchodu, ruchomą. Palce rąk badającego schodzą się pod główką tuż nad spojeniem łonowym.
Cała miednica mniejsza jest wolna, można palcami dojść do wzgórka kości krzyżowej. Palce badającego dochodzą do ruchomej nad wchodem główki. Stwierdzenie badaniem szwów i ciemiączek może być utrudnione, jeżeli dochodzi się do główki palcami, to szew strzałkowy można znaleźć w wymiarze lekko skośnym lub poprzecznym. W środku pola badania bywa najczęściej wierzchołek główki /szew strzałkowy/, Ciemiączko tylne jest po stronie lewej przy ustawieniu I, ciemiączko przednie po stronic prawej.
Badając 111 chwytem palce dłoni badających nie schodzą się nad spojeniem łonowym, główka nie daje się poruszyć. Po stronie grzbietu stwierdza się opór nisko, blisko linii środkowej ciała rodzącej, odpowiadający karkowi płodu /potylica jest w miednicy mniejszej/. Po stronie przeciwnej ręka badająca napotyka wydatny opór czoła płodu wystającego ponad spojenie łonowe.
Palce badającej ręki nie dochodzą do wzgórka kości krzyżowej, główka nie daje się odepchnąć ku górze. Szew strzałkowy przebiega poprzecznie, punktem prowadzącym jest ciemiączko tylne lub okolica szwu strzałkowego,
51