54328 PB250072

;^_ia niefctóiych wykonanych Jndywidualnie .ub grupowo wy.wo-

^rOW    blallży^óZltpamicinć,Tż technika swobodnej ekspresji plastycznej

nie jest nauczaniem czy zwykłą lekcją plastyki. Ma służyć zwłaszcza odreagowaniu bolesnych napięć psychicznych chłopców i dziewcząt oraz lepszemu ich poznaniu. Cele takie osiąga się w dużej mierze m.in. dzięki stworzeniu atmosfery będącej wykładnią demokratycznej postawy wychowawcy (nauczyciela), zindywidualizowanemu jego podejściu do twórczości plastycznej dzieci i młodzieży, a także wyposażeniu w odpowiednie narzędzia i materiały.

Technika ignorowania zachowań niepożądanych

Charakterystyka techniki ignorowania zacho wań niep< żądanych

Inną, bardziej adekwatną do nazwy technik oddziaływań niewerbalnych niż technika swobodnej ekspresji plastycznej, jest technika ignorowania zachowań niepożądanych. Polega ona na bagatelizowaniu przez wychowawcę lub nauczyciela drobnych i szybko przemijających (uchybień wychowanków (uczniów). Należą do nich takie zachowania, jak: chwilowa dekoncentracja, wyglądanie przez okno, zagadywanie kolegi (koleżanki), zerkanie na zegarek i inne. Niejednokrotnie dzieci i młodzież zachowują się w ten sposób celem zwrócenia na siebie uwagi. W takim wypadku wystarczy bagatelizować tego rodzaju zachowania, aby się im skutecznie przeciwstawić. Dzieje się tak zgodnie z przypuszczeniem, iż Jeżeli wyuczona reakcja jest powtarzana bez wzmocnienia — nasilenie tendencji do wykonywania tej reakcji zmniejsza się stopniowo” (J. Dollard, N. E. Miller, 1967, s. 52). Spadek owej tendencji przyjęto w psychologii nazywać wygaszaniem.

Skuteczr ignorowr nia niep< żądanycl zachowc

257

Ze zjawiskiem wygaszania mamy bynajmniej nierzadko do czynienia w sytuacji niepożądanych zachowań, będących rodzajem prowokacji pod adresem wychowawców czy nauczycieli. Wówczas dziewczyna łub chłopiec — co może brzmieć paradoksalnie — z upragnieniem oczekują karcącej reakcji ze strony dorosłych. Dlatego przejawienie się jej wpływa raczej na „wzmocnienie” zachowań niepożądanych, niż ich wygaszenie, które w takim przypadku następuje głównie w wyniku zaprzestania reagowania na nie. Oczywiście poleganie w procesie wychowania na zjawisku wygaszania wymaga czasu i cierpliwości ze strony nauczyciela i wychowawcy.

Warto też wiedzieć, iż skuteczność stosowania techniki ignorowania zachowań niepożądanych jest tym mniejsza, im jest większy stopień zaawansowania ucznia czy wychowanka w sprawianiu trudności wychowawczych. Toteż słusznie się podkreśla, że „nawyki silniejsze

Techniki oddziaływań niewerbalnych