B. Niraunfco. Koadeeme clei*. Warjawa 2007.
ishm r;s-si.<oscc.ii-8.'t b-, waiP2oci?
GWwnepojętu 79
odgrywają tc szkolne zdarzenia krytyczne, w których na prowokację ze strony ucznia, rozpoznaną jako gra transakcyjna, ci nauczyciele odpowiadają pedagogicznie dojrzałą strategią diagnozy problemu ucznia i pomocy w jego rozwiązaniu.
W dojrzałych systemach kształcenia wytwarza się wspólnota dydaktyczna uczniów, w której motywacja uczenia się staje się celem działania grupy nieformalnej. to jest zbiorowości opartej na bezpośredniej więzi między członkami. Niedojrzałym systemom grozi powstanie klasowej wspólnoty oporu, zjednoczonej przeciw celom kształcenia.
Główne pojęcia
kontekst kształcenia autorytarny system kształcenia humanistyczny system kształcenia technologiczny system kształcenia szkolne zdarzenie krytyczne gra transakcyjna czynne słuchanie grupa społeczna grupa nieformalna klasowa wspólnota oporu diagnoza wstępna pełne przyswajanie kształcenie wielostopniowe refleksyjny praktyk
„dydaktyka niedzielna" różnice indywidualne styl wychowania interakcja wychowawcza błąd wychowawczy kod ograniczony osobowość inteligencja
inteligencja emocjonalna temperament rola zawodowa cele kształcenia system kształcenia sytuacja dydaktyczna
Ćwiczenia
1. Znajdź w otoczeniu po jednym przykładzie trzech stylów wychowania rodzinnego: autorytarnego, demokratycznego i liberalnego. Który z tych przypadków jest najbardziej wart naśladowania i dlaczego? A jaki styl wychowania przeważał w twojej rodzinie? Jakie cechy nie pojawiłyby się, a jakie pojawiłyby się u ciebie, gdyby to był jeden z pozostałych stylów?
2. Przypomnij sobie dziecko, które uważasz za źle wychowywane. Jaki błąd - w klasyfikacji Guryckiej - popełniają jego rodzice? Czy podobny błąd może zdarzyć się nauczycielowi? Jakie byłyby skutki tego błędu w szkole?
3. Zapisz na kartce imiona twoich najbliższych przyjaciół. Jaki rodzaj inteligencji - w klasyfikacji Gardnera - dominuje u poszczególnych osób? Zapisz odpowiednie nazwy oraz sformułuj jednozdaniowy wniosek ogólny z tej analizy.
wv/w.waip.com.pl
B. Nirmidkii, Katatonie <zMne, Warszawa 2007. ISBN B78-83-6CIS07-II •«. * |y, WAlP 2«l?
80 Rozdział 2. Poznajmy się Mizei uczniów i nauczyciele
4. Oceń siebie pod względem: (a) zapotrzebowania na bodźce („wysokie" - „niskie") i (b) reaktywności emocjonalnej („wysoka" - „niska"). Ustal swój typ temperamentu. Jakie zachowania nauczycielskie przyjdą ci zapewne łatwiej, a jakie trudniej?
5. Przejrzyj wykaz „struktur umysłów” nauczycieli według Dobrowolskiego (tab. 7). Jaką strukturę przypiszesz: (a) swemu najlepszemu nauczycielowi ze szkoły podstawowej, (b) swemu najsłabszemu nauczycielowi, (c) sobie? Która z pozostałych cech pozytywnych przydałaby ci się najbardziej w pracy nauczycielskiej? Jak ją uzyskać?
6. Wyobraź sobie, że Andrzej, Beata, Celina i Dariusz rzeczywiście zostali nauczycielami. Czy zgadzasz się na dobrane dla nich w tekście analogie zawo-doznawcze? Gdyby ta czwórka wypisała na kartkach hasła: „Dociec prawdy!", „Przeżyć przygodę!”, „Zahartować młodzież!” „Zorganizować zespół!” to które z nich przypisałbyś poszczególnym autorom? Które z tych haseł jest ci najbliższe? Dlaczego?
7. Czy zabawę (1) „w nauczycielkę" można uznać za system kształcenia? Sformułuj argumenty za taką interpretacją i przeciw niej. Dlaczego dzieci chętnie się tak bawią? Przedyskutuj swoje zdanie w grupie osób studiujących dydaktykę.
8. Czy zabawę (2) „w szkołę" można uznać za system kształcenia? Sformułuj argumenty za taką interpretacją i przeciw niej. Dlaczego dzieci chętnie się tak bawią? Która z dwu zabaw, (1) czy (2), wydaje ci się bardziej kształcąca? Dlaczego?
Zalecenia
1. Staraj się poznać swoich uczniów. Najważniejsze różnice między nimi to rodzaje zdolności i sposoby reagowania na bodźce wewnętrzne i zewnętrzne. Nagrodą za trafną diagnozę tych różnic będzie szybszy rozwój poznawczy i emocjonalny uczniów.
2. Zbuduj własny, niepowtarzalny talent pedagogiczny. Twój układ inteligencji i typ temperamentu będą jego podstawą. Reszta to solidne przygotowanie zawodowe i refleksyjna praktyka, twórczo wykorzystująca rosnące doświadczenie.
3. Na twój system kształcenia mogą składać się wybrane elementy teorii i praktyki pedagogicznej. O ich przydatności decydują cele, jakie udaje ci się dzięki nim osiągnąć. F.lementy muszą być nadto tak dopasowane, by wzmacniały się wzajemnie, a nie osłabiały.