55707 wstęp do teorii polityki img 199

189

Schemat 1. Klasyfikacja ról międzynarodowych uwzględniająca typy procesów politycznych, typy sytuacji oraz podstawowe role i koncepcje ról.

189

Rodzaj procesu

konsument    producent

pojednawca    pojednawca

obrońca wiary dawca opiekun promotor

wojownik bojownik oponent obrońca wiary mediator bojownik policjant

ułatwiać■z    prowokator

wyzwoliciel obrońca wiary opiekun oponent

kowal

pojednawca pojednawca obrońca wiary dawca opiekun wyzwoliciel policjant promotor

Żródto: Steven Walker, „Role Theory and Foreign Policy Analysis: AnEvaluation”, [w:] Walker (red.), op.cit., s. 258

3. Efektywność ról międzynarodowych państwa

Występowanie poszczególnych rodzajów ról międzynarodowych państwa uzależnione jest od wspomnianych w rozdziale 1 uwarunkowań polityki zagranicznej państwa. Efektywność tych ról zależy natomiast od wiciu różnego rodzaju współzależności występujących między nimi.

Mówiąc o efektywności rozumieć można skuteczność, sprawność a także istotność, rzeczywistość zjawiska lub działania¹⁰. Wojciech Morawiecki pod tym pojęciem rozumie „opłacalność (rentowność) określonego rozwiązania, decyzji lub

■'ⁿ Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa: Wydawnictwo MUZA SA 1999, s. 141. Szerzej na temat efektywności polityki zagranicznej państwa zob. rozdz. XI niniejszej książki.