57072 Strona021 (2)

Ił, Ciśnienie prasowania i czas wytrzymywania przy praso-

wunlu.

0,.Wysokość jednorazowo prasowanego słupka, powierzchnia i............    oraz ich wzajemny stosunek.

Przy jednakowych pozostałych warunkach — masy z pyłem aluminiowym wykazują po zaprasowaniu znacznie większą wylrzy-mMiłość niż masy o tym samym składzie, ale przygotowane z prosz-jtltrni aluminiowym (cząstki pyłu aluminiowego stanowią bardzo .liuhne płytki, podczas gdy cząstki proszku aluminiowego mają formę nieprawidłową lub postać kropli).

Niewątpliwie układ krystalograficzny i twardość kryształów •dilndmków mas mają wielki wpływ na wytrzymałość sprasowanych elementów ogniowych. Masy złożone ze składników odzna-• silących się dużą twardością żle się prasują; elementy ogniowe wykonane z takich składników mają mniejszą wytrzymałość.

Wytrzymałość elementów zwiększa się wraz ze wzrostem ciśnienia prasowania; jednakże ich graniczna wytrzymałość na ściganie (fi₈) zwykle nie przewyższa 20—35% ciśnienia prasowania.

Tablica 10

/ulti/ność wytrzymałości elementów ogniowych od ciśnienia prasowania* (badano gwiazdki o wysokości i średnicy równiej 20 nim)

Skład masy w %		Ciśnienie prasowania kG/cm*	Graniczna wytrzymałość na ściskanie
|lfi(NO|)a	Pyt aluminiowy		• kG/cm*	w procent ach ciśnienia prasowania
80	20	1000	80	8,0
Mo	20	2000	170	8,8
MO	20	3000	288	0,0
55	45	1000	210	21,1)
AA	45	2000	38 i	10,2
M	45	3000	0311	21,1

•    jest porównanie danych w tablicy 10 z wartościami granicznej wy-

»•»initłoAi-i na ściskanie materiałów budowlanych;a_g zwykłej cegły wynosi 50—150 i m ••»»»•. n_B drewna sosnowego — 300—600 kG/cm⁵.

Wysokość słupka prasowanej masy przy jednostronnym praso-v«ihlu powinna osiągać najwyżej 1,5—2-krotną wartość średnicy iliipka. W przeciwnym przypadku przekazywanie ciśnienia pr2ez t«inilujące warstwy nie odbywa się jednakowo, w wyniku czego lutnia część warstwy pozostaje niedostatecznie sprasowana. Przy

dwustronnym prasowaniu stosunek ten może być znacznie zwiększony.

Ciśnienie w masie w odległości h od stemplu¹ można wyrazić wzorem:

iUh- l> u

gdzie p — ciśnienie na powierzchni stempla, e — podstawa logarytmu naturalnego,

A — stała proporcjonalności (w przybliżeniu odwrotnie proporcjonalna do średnicy elementu)^{1 2}.

W niektórych przypadkach można uzyskać dostateczną wytrzymałość sprasowanego elementu bez dodawania do mas substancji wiążących. Z reguły jednak wprowadzenie lepiszcz okazuje się konieczne.

Lepiszcza zwiększają również plastyczność mas. Ścisłość i wytrzymałość mas zawierających lepiszcza są przy małych ciśnieniach prasowania znacznie lepsze niż w masach zawierających lepiszcza.

Do mas pirotechnicznych stosuje się najczęściej następujące lepiszcza :

1.    Żywice sztuczne — iditol. bakelit.

2.    Żywice naturalne i produkty ich przerobu — szelak, kalafonia i żywiczany.

3.    Kleje schnące — pokost.

4.    Kleje — dekstryna.

Spośród żywic naturalnych stosuje się niekiedy również żywicę akaroidową, damar, sandarak i inne. Oprócz tego w literaturze znajdują się wzmianki o możliwości stosowania jako lepiszcz różnych asfaltów i bitumów. W pewnych wypadkach jest możliwe użycie jako substancji wiążących roztworów nitrocelulozy i kauczuku w odpowiednich rozpuszczalnikach¹'¹.

§ 4. FIZYKOCHEMICZNE WŁASNOŚCI LEPISZCZ

Żywice używane jako lepiszcza wyróżniają się następującymi cechami:

1.    Nierozpuszczalnością w wodzie.

2.    Rozpuszczalnością w rozpuszczalnikach organicznych.

45

1

O matematycznych zależnościach procesu masowania patrz M. Balszin: Poroszkowoje mietallowieclienjc. Moskwa 1911).

2

Rozpuszczalnikiem nitrocelulozy jest mieszanina alkoholu z eterem, rozpuszczalnikiem kauczuku (wysuszonego) — benzen, benzyna i inne.