57165 Obraz9 (21)

Zastosowanie śrub do napędu okrętów bardzo szybkich, często niekonwencjonalnych (ślizgi, wodoloty) nie posoliło uniknąć kawitacji, która prowadziła do spadku sprawności i niszczenia skrzydeł na skutek występowania erozji kawitacyjnej. Rozwiązaniem problemu okazały się tzw. śruby superkawitaeyine, które dzięki specjalnym, klinowym kształtom profilów w zakresie dużych prędkości, przy całkowicie rozwiniętej kawitacji, oznaczają się wysokimi sprawnościami.

Rys. 4.4. Zespół dysza-śruba a — z dyszą stałą, b — z dyszą obrotową

b)

Wzrost obciążenia, a także gabarytów i masy śrub okrętowych (na dużych zbiornikowcach napędzanych jedną śrubą masa jej dochodzi do 100 t) spowodował poszukiwania rozwiązań, które zachowując zalety napędu pojedynczym wałem odciążają i zmniejszają śruby. Doprowadziło to do koncepcji umieszczenia dwóch śrub na jednym wale, czyli tzw. śrub tandem. Śruby te mogą być przeciwbieżne lub współbieżne. Zastosowanie śrub tandem przeciwbieżnych rokujących większe zyski na sprawności, tak z powodu odciążenia, jak i odzyskania części energii traconej na skręcenie strumienia zaśrubowego, jest kłopotliwe technicznie: wymaga zastosowania drążonego, podwójnego wału napędowego. Natomiast śruby tandem współbieżne, osadzone na tym samym wale, dają przede wszystkim poważne ułatwienia technologiczne w produkcji i montażu śrub.

Kolo łopatkowe jest pędnikiem częściowo zanurzonym, o osi poziomej, poprzecznej, w którym napór powstaje na łopatkach poruszających się po cykloidzie. W starych konstrukcjach nieruchome (względem koła) łopatki rozmieszczone były promieniowo. Taka łopatka wchodząc do wody uderzała o jej powierzchnię, a wychodząc z wody zagarniała ją, usiłując podnieść. Zjawiska te były przyczyną strat energetycznych oraz uderzeniowych obciążeń-konstrukcji. Konstrukcję poprawiono, nadając łopatce dodatkowy ruch kątowo-zwrotny tak sterowany, aby kąt dopływu wody do łopatki podczas wchodzenia do wody i wychodzenia z wody był bliski ze-10 — Teoria okrętu

145