57963 skanowanie0044

jj| 130 j;    ⁴ ■"    8    Organizacja cytoplazmy

Kopie nowo wytworzonego rDNA są położone w sąsiedztwie chromosomów ją-; derkotwórczych, w okolicy ich organizatorów jąderkowych, w postaci silnie skondensowanych struktur kulistych, przypominających gęstością jąderka. Powstają one we wczesnej profazie mejozy i są w tym okresie transkrypcyjnie nieaktywne. W jądrach komórek oogonialnych niektórych owadów, np. chrząszczy (Coleoptera) lub siatkoskrzydłych (Neuroptera), mają postać pojedynczych lub wielokrotnych kulis-; tych dał, nazywanych jąderkami wielokrotnymi. Liczba jąderek wielokrotnych jest różna, np. w oocytach pazurnicy (Xenopu laevis) może dochodzić nawet do 25001 Rycina 4.2.18 ilustruje cztery różnej wielkości jąderka wielokrotne w jądrze oocytuj wija naśnieżnego, Hanseniella nivea (Symphyla, Myriapoda).

4.3. Siateczka śródplazmatyczna

Siateczka śródplazmatyczna jest zbiorem cystern i kanalików-zamkniętych błonąl obecnych prawie we wszystkich komórkach eukariotycznych. Siateczka śródplazma tyczna występuje w dwóch formach, tż^^szorstkie) inaczej ziarnistej, pokrytej ziari nami rybosomów oraż^^djrięj, pozbawionej rybosomów i charakteryzującej si^roz-j gałęzionymi kanalikami. Każda z form siateczki spełnia inne funkcje w komór* i występujew różriyĆfTproporcjach, zależnie od specjalizacji komórki. Ze względu na odmienne funkcje obu form siateczki, każda z nich zasługuje na osobne omówieni.

4.3.1. Siateczka śródplazmatyczna ziarnista (reticulum cytoplasmticum granulosum)

Siateczka śródplazmatyczna ziarnista występuje w formie długich, błoniastycljkaj nalików, zwanych potocznie cysternami. Cysterny siateczki są pokryte od zewnąM ziarnami rybosomów i stąd jej nazwa szorstka siateczka śródplazmatyczna, okróśka

Ryc. 43.1. Fotografia mikroskopowo-elektronowa fragmentu komórki kory nadnerczy szczura. W paUB mitochondrium (M) i obok leżą zlepione resztki osłonki jądrowej (strzałki). Po rozpadzie osłonki RM wej, w późnym stadium profazy, jej fragmenty przypominają kanaliki RER zlepione błonami -iJ