58939 P1011025

58939 P1011025



i

i

108


Czynniki kształtujące zachowania rynków konsumentów

były gospodarstwa powiązane z rolnictwem. Na początku okresu traJ-dochody tej grupy gospodarstw domowych przewyższały dochody pracowników, jednak od 1991 r. obserwowano spadek dochodów

domowych rolników. Największą różnicę na korzyść gospodarstw praci


•Ow.

odnotowano w 2000 r. — wyniosła ona wówczas ponad 30%, w 2008 r. gospodarstw rolników były o 15,5% niższe od dochodów gospodarstw pracuje


Grupą gospodarstw, której sytuacja dochodowa zmieniła się na koi^S gospodarstwa emerytów — ich dochody w 2008 r. były niższe od rL < ^


spodarstwa emeryt


dochody


były


!■■■■    oddocL.

pracowników tylko o 1,7%. Pogorszenie sytuacji dochodowej nastąpiło


w przypadku gospodarstw rencistów — w 2008 r. dochody tej grupy gospel domowych były niższe od dochodów gospodarstw pracowników o 23,6%


W okresie transformacji wystąpiły znaczące zmiany struktury dochodu


rządzalnego ogółu gospodarstw. Przede wszystkim wzrósł udział dochodów;


na własny rachunek — z 6% w 1993 r. do 8,8% w 2008 r. Zwiększył się takie dochodów z pracy najemnej — w 2008 r. wyniósł 53,8%. W okresie I99uJ| wzrósł nieznacznie udział świadczeń społecznych (w 1993 r. stanowiły one 32ią I w 2006 r. zaś 33,5% całego dochodu rozporządzanego), natomiast w 2007 r j w 2008 r. udział ten uległ obniżce i ostatecznie ukształtował się na poziomie 28'«I Jest to zmiana pozytywna, niemniej jednak nadal udział dochodów ze świ


społecznych w ogólnej strukturze dochodu rozporządzalnego jest wysoki. Wy

7 indywidualnego gospodami


11993-2008 zmniejszył się udział dochodów z w rolnictwie — w 1993 r. udział tej grupy dochodów wynosił 10,6%, natonuJ w 2008 r. 4,1%10.

Analizując przemiany, jakie dokonały się w sytuacji dochodowej połsh}| gospodarstw domowych w okresie przeobrażeń systemowych, należy podkreślić 41 wpływ na zróżnicowanie społeczeństwa i wymuszenie zasadniczej zmiany zachota I i postaw w celu przystosowania się do nowych warunków. W pierwszych lata I transformacji pod wpływem polityki cenowo-dochodowej państwa dochody reata I gospodarstw domowych zdecydowanie się obniżyły, co wpłynęło na żuta I zubożenie gospodarstw oraz pogorszenie poziomu życia ludności. Gospodmtul znalazły się w nowej, nieznanej im dotychczas sytuacji, do której przystosowia I okazało się trudne. Część gospodarstw zareagowała na nowe warunki pod^l mowaniem decyzji zmierzających do poprawy swej sytuacji materialnej, a I

zdecydowana większość nie była w stanie podnieść poziomu dochodów Rei.

przystosowawczą stała się więc zmiana zachow ań konsumpcyjnych. Niezbyt i stale pogarszająca się sytuacja dochodow a powodowała, że zasadnicze I konsumpcyjne ograniczały się jedynie do redukcji potrzeb podstawowych Kota lala procesu transformacji przyniosły nieznaczną poprawę warunków żuuf» szczególnych gospodarstw domowych W roku IW4 po raz pierwszy realnie

L. * Obliczenia własne na podstawie danych z badah budZerów gpspodarciw ikmwnodi (U w buch 1990-2008.

przeciętne wynagrodzenia. W kolejnych latach aź do 1997 r. następowała poprawa sytuacji dochodowej ludności. Jednakże w latach 1998-2002 pogorszenie sytuacji na tynku pracy w Polsce wpłynęło na pogorszenie sytuacji dochodowej gospodarstw, a najbardziej tych. których dotknął problem bezrobocia. W ostatnim analizowanym okresie, czyli w latach 2003—2008, obserwowano ponowną poprawę sytuacji dochodowej polskich gospodarstw domowych, zwłaszcza tych. w przypadku których w początkowym okresie transformacji odnotowano największy spadek realnej Hgtości dochodów.

| Podsumowując, należy podkreślić, że kilkunastoletnie doświadczenia związane z transformacją ustrojową wskazują na to. iż zachowania konsumentów na rynku zależą nie tylko od ogólnego poziomu dochodu czy źródeł ich pozyskania, lecz także od rozkładu dochodów w czasie czy ich podziału między członkami społeczeństwa. | Na zachowania konsumentów znaczny wpływ mają także dochody uzyskane w przeszłości, czyli oszczędności, oraz kredyty. to czynniki które w znacznej Kierze decydują o sile nabywczej gospodarstw domowych, lecz w dwóch przeciw-Ewnych kienmkach. Kredyt pozwala na zakup wielu dóbr konsumpcyjnych w krótkim czasie, zwiększając tym samym bieżące możliwości nabywcze społeczeó-w przyszłości jednak będzie je ograniczał ze względu na konieczność spłaty fuiz z odsetkami. Oszczędności natomiast uszczuplają bieżący fundusz, jednocześnie zwiększając jego przyszłe możliwości nabywcze. Innymi słowy, oszczędności opóźniają konsumpcję w czasie". Znaczenie oszczędności przejawia się m.in. w tym, że? nadają trwałe cechy pewnym nawykom konsumpcyjnym, a część nieskon-sumowana może zostać przeniesiona na okres następny w formie pieniężnej lub w formie nagromadzonych dóbr trwałego użytku. W gospodarce ustabilizowanej politycznie i społecznie oszczędności instytucjonalne wzrastają. W przypadku braku pstabilizacji oszczędności spadają. Nieuchronnym skutkiem ubocznym tzw. reformy L. Balcerowicza był gwałtowny spadek oszczędności Polaków, zwłaszcza w pierw-szej połowie lat 90. XX w. Dane dotyczące rozdysponowania dochodów do (hipotycji brutto w sektorze polskich gospodarstw domowych w latach 1991-2008 świadczą o wzroście skłonności do konsumpcji polskich gospodarstw domowych kiesie transformacji (o czym była mowa w rozdziale 1 pk 1.2). Według wyników H|i2007r. ponad 749- gospodarstw domowy ch nie miało żadnych oszczędności. Te /as, które oszczędności posiadały, określały je najczęściej na równowartość co pj\v\łej trzech miesięcznych dochodów ".

[ ku\tyt, w przeciwieństwie do oszczędności, umożliwia wcześniejszą konsump-Bir. nii pozwalałyby na to dochody bieżące. Szczególnie istotną rolę odgrywa kyt gotówkowy oraz bezgotówkowa forma kredytu mająca charakter kredytu

! TSt (^mb    kształtujące konsumpcją w polskich gospotktmwmch

..Handel Wewnętrzny 1999. nr 4-5, s. 29.

2007. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński T Pnnrk Spotecmefo. Warszawa 2007. s. 18    1    1 r*acŁ


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P1011025 i i 108 Czynniki kształtujące zachowania rynków konsumentów były gospodarstwa powiązane z
P1011025 i i 108 Czynniki kształtujące zachowania rynków konsumentów były gospodarstwa powiązane z
P1011027 112 Czynniki kształtujące zachowania rynkowt konsumentów aMnui ich zaspokojenia. Powoduje t
P1011032 122 Czynniki Kształtujące zachowania rynkowo konsumentów 123 schematem, który umożliwia zro
76223 P1011032 122 Czynniki Kształtujące zachowania rynkowo konsumentów 123 schematem, który umożliw
P1011032 122 Czynniki Kształtujące zachowania rynkowo konsumentów 123 schematem, który umożliwia zro
P1011028 114 Czynniki kształtujące zachowania rynkowe konsumentów pełniło również korzystanie z różn
P1011029 116 Czynniki kształtujące zachowania rynkowe konsumentów jest to przedstawione w literaturz
P1011028 114 Czynniki kształtujące zachowania rynkowe konsumentów pełniło również korzystanie z różn
P1011029 116 Czynniki kształtujące zachowania rynkowe konsumentów jest to przedstawione w literaturz
68101 P1011026 110 Czynniki kształtujące zachowania rynków konsumentów celowego. W początkowym okres
P1011024 106 Czynniki kształtujące zachowania rynkowe konsumentów •    wynagrodzenia

więcej podobnych podstron