59494 IMG 19

viwmc wypełnić łych dodatkowych obowiązków. Poza tym ich przygotowane w tym zakresie jest niewystarczające. Dlatego należy dążyć do takiej organizacji pracy fizjoterapeutów w oddziałach chirurgicznych, która zapewniłaby chorym suk wykonywanie ćwiczeń pod fachowym nadzorem oraz z odpowiednią pomocą. Istotnym elementem jest nauczenie chorego pewnych ćwi-etćC które może wykonywać samodzielnie, i uświadomienie mu tej koniecz-iKstó;. Trzeba także pamiętać, że obecnie oddziały chirurgiczne są oddziałami krótfcoawminowymi i rehabilitacja jest prowadzona głównie na oddziałach zachowawczych (długoterminowych) łub w ośrodkach rehabilitacyjnych’

IJUL Cele I zadania rehabilitacji w chirurgii

Cte rehabilitacji w chirurgii jest:

•    zapobieganie pooperacyjnym powikłaniom i następstwom operacji;

•    leczenie pooperacyjnych powikłań i zaburzeń czynnościowych;

•    jak najszybsze przywrócenie sprawności do stanu przed zabiegiem.

Cele te realizowane są przez:

« utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc;

•    zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i przepony;

•    zwiększenie sdy mięśni oddechowych:

•    pobudzenie do skutecznego kaszlu;

•    zapewnienie prawidłowego odpływu źyłnego z kończyn dolnych:

•    utrzymanie prawidłowej pompy mięśniowej kończyn dolnych;

•    wczesne uruchamianie i pionizację:

•    ćwiczenia ogólnej sprawności.

Szczególne istotne jest zapobieganie po operacjach powikłaniom i zaburzeniom czynnościowym. Wymaga to wczesnej rehabilitacji i traktowania każdego chorego leczonego na oddziałach zabiegowych jako potencjalnie zagrożonego ich wystąpieniem. Dlatego konieczne jest rozpoczynanie rehabilitacji już w okresie przedoperaeyjnym, kiedy występują czynniki zwiększające ryzyko powikłań płucnych łub krążeniowych.

Cele realizowane są przede wszystkim przez ćwiczenia ruchowe, które wspomagane są zabiegami fizykalnymi i masażem.

1.2.7. Kinezyterapia

W rehabilitacji w chirurgii stosowane są wszystkie rodzaje ćwiczeń leczniczych, ale ze względu na specyfikę leczenia chirurgicznego największe znaczenie, zwłaszcza we wczesnym okresie pooperacyjnym, mają ćwiczenia oddechowe, skutecznego kaszlu i przeciw zakrzepowe.

Zależnie od spełnianych zadań ćwiczenia oddechowe w rehabilitacji w chirurgii mogą mieć charakter:

•    zapobiegawczy - niedopuszczenie do zaburzeń czynności układu oddechowego wynikających z ograniczenia aktywności ruchowej oraz innych czynników ryzyka płucnych powikłań pooperacyjnych,

•    leczniczy — leczenie powikłań lub usuwanie względnie kompensacja zaburzeń czynności układu oddechowego,

•    rozluźniająco-uspokajający - stosowane w czasie wykonywania innych ćwiczeń leczniczych.

Przeciwwskazaniem do wykonywania ćwiczeń oddechowych jest niewydolność oddechowa, niedawny krwotok płucny oraz inne, ustalone przez lekarza.

Ćwiczenia oddechowe mogą być stosowane jako:

1.    Ćwiczenia bierne — wykonywane bez udziału chorego, np. za pomocą biernych ruchów kończyn górnych.

2.    Ćwiczenia czynno-bieme - wykonywane przez chorego przy częściowej pomocy fizjoterapeuty, np. oddech wykonywany jest czynnie przy biernych ruchach kończyn dolnych i górnych.

3.    Ćwiczenia wspomagane czynnymi ruchami kończyn górnych i dolnych (ryc. 1.2).

4.    Ćwiczenia wolne-czynne - wykonywanie prawidłowych oddechów w najbardziej dogodnych pozycjach.

5.    Ćwiczenia z oporem w czasie wdechu, wydechu lub podczas obu faz. Opór może stwarzać pozycja ulożeniowa (np. w leżeniu tyłem utrudniona jest faza wdechu, a w staniu - wydechu), środowisko (woda), ręka fizjoterapeuty, przybory (woreczki z piaskiem), opaczne ruchy kończyn oraz zwiększenie oporów w drogach wydechowych (np. wydech przez rurkę) (ryc. 1.3, 1.4).

Ćwiczenia oddechowe prowadzi się w odpowiednich pozycjach ułożenio-wych. Dzięki nim można ułatwić bądź utrudnić wdech lub wydech, stabilizować jedną część klatki piersiowej oraz poprawiać ruchomość drugiej, jak również zwiększać udział przepony łub mięśni międzyżebrowych w czasie ćwiczeń (lab. 1.6). Zależnie od potrzeb stosuje się dodatkowo pozycje drenażowe

25