Analizując deformację odcinka pręta o długości / i korzystając z warunku równowagi momentu skręcającego Ms i wypadkowego momentu skręcającego wynikającego ze znanego rozkładu
naprężeń stycznych j*r p dA otrzymujemy wzory:
A
Ms 1 G Jo
T =
Ms r Jo
Gdzie Ms jest momentem skręcającym , <p - kątem skręcenia pręta o długości /, G = El 2(1 + v) - modułem sprężystości postaciowej, a JQ - n(r*-r4)/2 - biegunowym momentem
bezwładności przekroju.
Podczas skręcania pręta o innych kształtach przekroju stan odkształceń i naprężeń jest
bardziej złożony (rys. 1 b,c):
płaskie przekroje pręta nie pozostają po skręceniu płaskie (ulegają spaczeniu),
w narożach przekroju, gdzie kąt wewnętrzny jest mniejszy od 180° mamy r = 0, co uzasadnić można korzystając z zasady symetrii naprężeń stycznych,
w narożach przekroju, gdzie kąt wewnętrzny jest większy od 180° naprężenia styczne rosną nieograniczenie(zakładając idealną liniową sprężystość materiału),
przy gładkiej linii krawędziowej naprężenia styczne pozostają styczne do tej linii.
Ze względu na trudności w uzyskaniu zamkniętych wzorów dla pełnych, niekołowych przekrojów pręta korzystamy z formuł przybliżonych podawanych w literaturze (np.[ 1 ])
Dla przekroju prostokątnego mamy:
cp = Msl / /Ga4 rmax = Ms / fy?, (2a,b)
gdzie a jest dłuższym bokiem prostokąta a współczynniki % , ć, zależą od stosunku długości krótszego boku b do dłuższego a. Dla przekroju kwadratowego / = 0.1406, £ = 0.208 .
W trakcie ćwiczenia badana jest sztywność na skręcanie pręta o przekroju kołowym i pręta o przekroju kwadratowym. Znajdowana jest zależność (p (Ms) z serii pomiarów. Wyniki porównywane są z podanymi wzorami.
Przy rozciąganiu lub ściskaniu sprężyny spiralnej w przekroju drutu sprężyny działają:
poprzeczna siła Pcosa,
moment skręcający Ms = PI) cos a / 2,
siła wzdłużna ( rozciągająca lub ściskająca) Psin a ,
moment gnący PD sin a / 2,
Zwykle kąt nachylenia zwojów a jest mały i wówczas przyjmujemy, że w przekroju zwoju działa tylko moment skręcający Ms = PI) 12 i siła tnąca T - P.
2