50 2. Podstawowe p^ccią, stechiometria
Obliczenia stechiomctryczne; oparte na równaniach reakcji należy przeprowadzać według schematu:
1. Napisać równanie reakcji 1 dobrać współczynniki.
2. Ustalić stosunek stcchiometryczny pomiędzy substancją, której ilość jest podana, a substancją, której ilość należy obliczyć.
3. Obliczyć masy molowe tych substancji.
4. Ułożyć odpowiednie równanie i rozwiązać je.
5. Podać odpowiedź.
Przykład 1
Ile moll amoniaku przereaguje z 10 molami tlenu, jeżeli produktami reakcji / są tlenek azotu(II) i woda?
4NHj + 50j = 4NO + 6HjO
Rozwi ązanie
Z równania reakcji wynika, że 4 mole NH3 reagują z 5 molami O2, czyli:
4 mole NH3 — z 5 molami O2, więc x - z 10
4
x=—-10=8
5
Przereaguje 8 moli amoniaku.
Przykład 2
Dla reakcji: 2Fe203 + 3C = 4Fe + 3CO> obliczyć- stosunek steefciometryesay:
a) tlenku żelaza(III) do węgla (vv molach),
b) węgla do dwutlenku węgla (w gramach),
c) węgla do żelaza (w gramach),
d) tlenku żeiaza(IH) do żelaza {w molach).
Rozwiązanie
ad a)
*.v reakcji r.i 2 .-role Fe:0? popadają 3 mole więc
sm
adb)
W reakcji z 3 moli węgla powstają 3 mole CO* czyli 1:1; chcąc ten stosunek wyrazić w gramach, obliczamy masę molową CO* która wynosi 44 g/mol. Wiedząc, że masa molowa węgla wynosi 12,0 g/mol, z proporcji C:C02 otrzymujemy 12:44 = 3:11.
adc)
W reakcji z 3 moli węgla powstają 4 mole żelaza. Ponieważ 1 mol węgla ■12 g/mol, żelaza 55,8 g/mol, czyli stosunek 3C:4Fe = (3-12):(4*55,8) = -36:223,2 a 9:56.
add)
W reakcji z 2 moli F^Oy powstają 4 mole Fe, a więc stosunek stechiometryczny FciOytFe = 2:4 = 15.
Przykład 3
W wyniku reakcji H2S z SO? otrzymuje się siarkę i wodę. Obliczyć w molach skład produktów reakcji w przypadku gdy do reakcji wzięto 6,8 gH2S i 19,2 g SO2. Zakładamy, że reakcja zaszła do końca, a więc do całkowitego prze reagowania tego substratu, którego jest najmniej.
Rozwiązanie
Rozwiązanie zadania zaczynam/od zapisu reakcji chemicznej 2H2S + SO2 - 3S +2H20 (M lljS - 34 g/mol; MSOj - 64 g/mol).
Ponieważ pyUinic dotyczy ilości moli produktów, gramy substratów zamieniamy na inolc:
Przed reakcją: 0,2 mola H2S; 0,3 mola S02.
Z równania wynika, że:
a) 2 mole II2S reagują z 1 molem S02
0.2 mola HjS przereaguje z OJ mola S02
b) z 2 moll I I2S powstają3 mole $
_ 19,2g
— 0,3 mola
64,0-g/mol..
2 mola H2S powstaje 0,3 molu S