63627 S5001346 (2)

adMy tu «d aMsyiania    oceny determinacji i eśfy dziecka przez ^

imgnpmimm Zbyt *en*a Ttwifcs me przynosi myifikcji

Ody o mfrcmck hsnrą wdział rytko doroiii lub młodzież, osoby budują , ■nmee“ tasdspą ta partnerem i obejmują go nogami w talii, krzyżując j • bMtfcaeh ae jego hrtncbn Ręce zakladeja naokoło tułowia partnera tu/ pod jep» imemn. srrymsj* tar ia nadgarstki. Mocny uchwyt w takiej pozycji sprania, ar .eigM" jest astmo bezradny i dopiero po długiej, pełnej trudów walce

Zdnag et dncct. których prawie nie tpoeób utrzymać. Udaje im się wyHiign*g g każdego uścisku Zwykle m to dzieci z poważnymi zaburzeniami, i ryp ndacji „pneowko~, który występuje w tym ćwiczeniu, nie jest dla nich tdfcmwtedni we wczesnym stadium budowania kontaktów.

Opiekunów* musza sobie dobrze radzić z własną siłą, to znaczy — muszą nauczyć *«c kie/ystać ze swojej siły i umieć, w razie potrzeby, użyć jej n idarydoamy sposób Powinni nauczyć się, jak kontrolować siłę i jak agpgpNlł j| w ćwiczeniach zabawy relacyjnej do potrzeb innych ludzi. Muszą t#2 unurć —dntrmir* czasem energię w przeciwstawnej postaci — wrażliwołci i śdtangt dotyku Dzieci instynktownie czują, czy dorosły panuje nad swoją ula ftwurwaz w szkolnictwie powszechnym, jak i w szkołach specjalnych, pracuje o wiele więcej kobiet mi mężczyzn, istotne jest. żeby i one rozwinęły w sobie tusadimudć własnej siły.

larmprtlnsr chłopcy lubią wypróbowywać swą siłę w rozmaitych przepychali' k*h Nzut/wirJ musi tak realizować program zajęć_f by ćwiczenia relacji przeplatały się z ćwiczeniami opiekuńczymi, czyli „z”. Zarówno chłopcy, jak i dziewczynki, potrzebują doświadczeń, w których są silni i stabilni carmr takich, w których «ą delikatni i swobodni. Ważne jest równoważenie się tych

praarisiiakdw

2 Rozwijanie świadomości własnego ciała

Wczesny rozwój

Znaczenie wczesnych doświadczeń poznawczych

Niemowlęta odbierają doświadczenia ruchowe dzięki rodzicom lub opiekunom. Przekazują oni poczucie bezpieczeństwa, zarówno fizycznego, jak i emocjonalnego, trzymając małe dziecko na rękach lub zajmując się nim w inny sposób. Doświadczony, pewny siebie opiekun będzie przekazywał pewność siebie, zaufanie, kompetencję, wrażliwość i świadomość potrzeb dziecka. Trzeba sobie zdawać sprawę, że opieka nad innymi, niezależnie od ich wieku, wymaga przede wszystkim pewności i wrażliwości. Może się to wydać paradoksalne, ale moc i stanowczość wzbudzają u odbiorcy zaufanie i dowodzą, że opiekun jest pewny tego, co robi. Wrażliwość zaś wyraża się w troskliwym przystosowywaniu działania do konkretnych potrzeb odbiorcy. Wielu ludzi nie uświadamia sobie, że dzieci, a nawet, zdawałoby się bierne, niemowlęta, odbierają liczne sygnały od nich płynące.

Wrażliwy opiekun powinien wczuwać się w sytuację małego dziecka. Powinien przewidywać, czego dziecko może doświadczyć i sprawić, by doświadczenie to było dla niego jak najprzyjemniejsze i jak najłatwiejsze do zaakceptowania. Czynnościom powinien towarzyszyć ciepły, dodający otuchy głos — mówienie, nucenie czy śpiewanie. Dobrze robi też delikatne rytmiczne podrzucanie w górę lub delikatne huśtanie z boku na bok.

Dla wielu rodziców pierwsze dziecko bywa też pierwszym, z jakim zetknęli się w życiu. Rzadko bowiem zdarzają się dziś rodziny wielodzietne, w których starsze rodzeństwo ma możliwość opiekowania się młodszym. Dlatego rodzice i opiekunowie muszą opanować umiejętność trzymania dziecka na rękach. Każde nerwowe zachowanie będzie przez dziecko odebrane. Niedoświadczony rodzic musi się więc na swoim pierwszym dziecku uczyć, jak z nim być w bliskim kontakcie. Jeżeli dziecko jest fizycznie upośledzone, zachodzi większe prawdopodobieństwo, że ojciec, matka lub inna osoba, może w kontakcie z nim wykazywać większą nerwowość, niepewność i niepokój, związane z lękiem, aby nie wyrządzić mu krzywdy. Wszystkie małe dzieci czują się bezpieczniej, gdy trzymane są mocno i pewnie. Tę pewność dorosły musi w sobie rozwinąć przez praktykę i doświad-

4 — Roch rn/»ipj«C) 49