100 Rozdział 3 Sfrategie rozwoju przedsiębiorstwa
tion)21. Strategia wyczekiwania dotyczy podmiotów szukających swego miejsca w sektorze i racjonalnej strategii konkurencyjnej. Sprowadza się więc do penetrowania sektora w poszukiwaniu możliwości rozwojowych i wzmacnianiu własnej pozycji. Strategia zintegrowana sprowadza się do równoczesnego badania obydwu przewag konkurencyjnych, tj., wysokiej jakości niskiego kosztu, co jest trudne do realizacji, ponieważ wymaga konieczności ponoszenia nakładów kapitałowych na różne dziedziny funkcjonowania podmiotu. Niekiedy rozwiązaniem relatywnie łatwiejszym jest formułowanie strategii zintegrowanej w ramach niszy rynkowej.
Przewaga konkurencyjna przedsiębiorstwa jest wyznaczana najczęściej przez cztery parametry: jakości produktu, ceny, jakości systemu obsługi i renomy podmiotu22. Stąd uważa się, że można wyodrębnić cztery czyste strategie konkurencji na podstawie przewagi w wymienionych powyżej parametrach:
- strategia najniższych cen,
- strategia oparta na jakości produktu,
- strategia wykorzystująca jakość obsługi,
- strategia określana przez renomę podmiotu.
Z reguły przedsiębiorstwa posługują się strategiami mieszanymi, opartymi na przewadze, bądź w jakości produktu i sytemu obsługi, bądź przyjętych kombinacjach strategii cenowych i jakościowych.
Strategie konkurencji wyznaczają ogólne ukierunkowania przedsięwzięć rynkowych. Kategoria konkurencyjności stanowi atrybut aktywności przedsiębiorstw, co tym samym stymuluje rozwój ekonomiczny w skali mikro- i makroekonomicznej (regionu, kraju, świata). Konkretyzacją i uściśleniem w formułowaniu wariantów strategicznych może być macierz Ansoffa, która uwzględnia specyficzne cechy konkurencji, rozwija pierwotne rozwiązania i tworzy podstawowe klasy strategii przedsięwzięć rynkowych23: strategie penetracji rynku (wzrost udziału w rynku, wzrost zakresu użytkowania produktu), strategie rozwoju produktu (udoskonalenie funkcji produktu, rozszerzenie linii produktu, nowe produkty), strategie dywersyfikacji (integracja pionowa, koncentryczna, równoległa).
Nasileniu walki konkurencyjnej na rynku i odpowiadających im pozycji konkurencyjnych towarzyszy pięć podstawowych strategii cenowych. Są nimi: strategie dumpingu, dominacji, parasola, przechwycenia i porzucenia"4.
21 M. Romanowska. Zarządzanie strategiczne firmą, CIM, Warszawa 1995, s. 137.
22 Zob. Z. Pierścionek, Strategie..., op. cit., s. 179; K. Obłój wyróżnia trzy następujące podstawowe strategie konkurencji: sposób dostarczenia produktu lub usługi, konkurencyjna cena, strategia jakości oferowanego produktu lub usługi. Zob. K. Obłój, Strategia sukcesu..., op. cit., .s. 34—40.
23 H.I. Ansoff..., op. cit., s. 109.
24 Strategor. Zarządzanie firmą. Strategie, struktury, decyzje, tożsamość, PWE, Warszawa 1995, s. 84-86.
* Strategia dumpingu sprowfl 1 sie strat w celu wprowadzeni® sytuacji przedsiębiorstwo, biorąc Kszym okresie, oferuje cenę dum| Sparzania i ma nadzieję, że straty koszty, co doprowadzi do satysfl Niezbędne jest jednak w poczadl żiomie konkurencyjnym w stosuj nych. Szybko rosnąca sprzedażą Suwania dużego doświadczenia (pj I Strategia dominacji polega 1 ■radża się do jednoczesnego obal dukcji. Przedsiębiorstwo wykony kową i wyznacza ceny, narzucają zysku, utrudnienia wejścia do sd minuje podmioty od siebie istotni śębiorstwa dominujące w danym i Strategia parasola wyraża sic szenia marży zysku, tworząc w tei cenowy. Tego rodzaju strategia i wysokiej marży zysku i osiągnięci Polityka parasola może być trakm ryzykiem do czasu pojawienia sa większenia swojego udziału w iyJ w relacji do zmniejszających się U I Strategia przechwycenia różu fiwiającej na przyjęcie rynku. 9 ■wach znajdujących się w niekon zwiększenia ich udziałów w rynki chwycić część rynku, przedsięfaii produkty po cenach niższych od 1 własnych produkcji, w Strategia porzucenia dotyczy ■arczająco korzystnej pozycji kod stopniowo wycofywać się z rynki ■rynku jak najwięcej w celu uzyi wdanego kapitału.
■Scharakteryzowane powyżej® własnej pozycji rynkowej podmie sektora. Ewolucję zależności strat ■zedstawia rysunek 3.4.