szeregu, zwanym szeregiem spektr o chemicznym (gdyż A wywiera bezpośredni wpływ na widmo absorpcyjne, a tym samym na barwę kompleksów):
I" < Br~ < SCN" < Cl“ < NOś < F“ < OH" < H20 < NH3 < NOj CN" -
~NO+ - CO
Stopień utlenienia również wpływa nieznacznie na wartość A: wysokim stopniom utlenienia odpowiada duża wartość A, gdyż jon o dużym ładunku silniej przyciąga ligandy, które wskutek tego wytwarzają pole krystaliczne o większym natężeniu. Wywiera on większy
Tablica 2.23
Wartości A i 77 dla kilku oktaedrycznych kompleksów metali przejściowych
[FeII(H20)6]2+
[Fem(H20)6]3
[Fen(CN)6]4~
[Feni(CN)6]3
A = 10 400 cm"11 n « 18 000 cm’1 konfiguracja didy
kompleks wysokospinowy, paramagnetyczny (spin całkowity 41 1/2)
A = 13 700 cm-1 II x 30 000 cm"1 konfiguracja didy
kompleks wysokospinowy, paramagnetyczny (spin całkowity 5 • 1/2)
A = 33 800 cm"1 n a 18 000 cm"1 konfiguracja di dy
kompleks niskospinowy, diamagnetyczny zl = 35 000 cm"1 TI # 30 000 cm-1 konfiguracja didy
kompleks niskospinowy, lekko paramagnetyczny (spin całkowity 1/2)
146
Energie A i II są wyrażone w cm-1, pochodzą bowiem z obserwacji spektroskopowych; 1000 cm-1 « 12 kJ • mol-1.
wpływ na 77, które powinno być w dużym stopniu zależne od objętości jonu. Z tego samego względu 77 powinno być znacznie mniejsze dla jonów drugiego i trzeciego szeregu pierwiastków przejściowych; konsekwencją tego jest fakt, że pierwiastki te przybierają najczęściej konfiguracje niskospinowe.
Elektrony d mogą wywierać wpływ na schemat koordynacyjny metalu przejściowego. Tak na przykład w przypadku koordynacji oktaedrycznej ośmiościan może być zdeformowany, jeżeli powłoka d nie jest wypełniona w sposób symetryczny (efekt Jahna-Tellera).
Rys. 2.16. Domeny de i dy w kompleksach o koordynacji oktaedrycznej