61933 IMGs01

n rozumiana jako swoista odmiana procesu wychowawczego wyklucza oidzieknie tego procesu od wychowania. Jest ona procesem zmierzającym do osiągania naczelnych celów wychowania obowiązujących w każdej jego odmianie. I w tym kontekście rozumienie rewalidacji jako podstawowego ccfa wychowania specjalnego (rewalidacja staje się wtedy celem samym w sobie) jest pozbawione sensu.

Zarówno w pedagogice specjalnej , jak i w surdopedagogice rewalidacja I jest pojęciem centralnym. Desygnaty tego pojęcia konkretyzują się w samym I toku postępowania, w którym mieszczą się określone działania, wzajemnie I się warunkujące, to jest usprawnianie pedagogiczne, kompensacja pedagogiczna. kolektura pedagogiczna.

Podstawą tak sformułowanego zakresu pojęcia rewalidacji są bio-psycho-społeczne prawidłowości postępowania naprawczego. Maria Grzegorzewska (188SM967), rozważając problematykę rewalidacji w pedagogice specjalnej, sformułowała to zasadnicze zagadnienie w postaci pytania: „co kompensować i co korygować, co usprawniać”¹⁶. Zawarte w tym podstawowym dla surdopedagogiki sformułowaniu pytanie dotyczy celu - a więc tego. co chcemy osiągnąć, jakiemu wzorcowi osobowości powinna odpowiadać rewaiidowana osoba z uszkodzonym słuchem; co powinna umieć i jakim charakteryzować się systemem wartości i celów życiowych.

Z pytania o ceł wynikają konsekwentnie kolejne pytania: jak, w jaki sposoby według jakich zasad, jakimi metodami oraz w jakich warunkach organizacyjnych założone cele osiągać. Odpowiedziom na te pytania, ich grargółowemu uzasadnieniu i omówieniu poświęcone są niniejsze rozważania.

Charakteryzując bliżej trzy wymienione uprzednio elementy procesu re- I walidacji należy wyjaśnić, że:

• usprawnianie pedagogiczne dotyczy organów nie uszkodzonych i ich I runkcji. aie także oznacza maksymalne usprawnianie funkcji uszkodzonego I zmysłu dachu, bez czego nie jest możliwe osiąganie celów wychowawczych I i dydaktycznych. Tak więc maksymalne usprawnienie funkcji zmysłów nie

JP|*kpPłi* iTOfjdiiKjijiiŁj zamiast pojęcia rewalidacji posługujemy się pojęciem re-JRppfihtfgpg JPfedagagifca resocjalizacyjna jest dyscypliną teoretyczną i praktyczną ząj-mepĘpą mę wychowaniem osób z zaburzeniami w procesie socjalizacji, tj. tą kategorią Idwi. .J ejtosji objawy nieprzystosowania i wykolejenia społecznego, para-pnemępaotci j przestępczości”. Cyt. za L Pytka, Pedagogika resocjalizacyjna. Wy-IhlPapdMsimBpae / metodyczne, wyd. WSPS, Warszawa 1993, s. 8.

efsriewłki. Pedagogika specjalna Skrypt wykładów, Państwowy Instytut SpMgaiMk Warszawo 1964, s. 9.

tzw. resztek słuchu, to w surdopedagogice warunek skuleuBM gicznej kompensacji;

uszkodzonych, szczególnie wzroku, dotyku, kinestetyki ona ZMl

• kompensacja pedagogiczna, czyli wyrównywanie zuMjjjpjl możliwości rozwojowych, wynikających z uszkodzenia narządu stadM

czy zarówno rozwoju funkcji poznawczych, jak i kształcenia

ona mieć charakter monosensoryczny — kiedy Równym czynnikMMI rozwoju będzie kompensacja w obrębie jednego uszkodzonego

np. słuchu (ten sposób podejścia, w związku z wczesną diagnostyką i rozpoznaniem, a także coraz doskonalszymi aparatami słuchowymi coraz badhiflH zyskuje na znaczeniu) bądź wzroku, lub polisensoryczny dziej dziś powszechny — kiedy funkcją uszkodzoi nujemy wykorzystując także inne analizatory;

• korektura pedagogiczna polega na pop bieżności między założonymi a uzyskiwanymi daktyczno-wychowawczych. Chodzi tu o popraw myśleniu, zapamiętywaniu, rozumieniu rzeczy i; temalizowanych wartości i ideałów; modyfikow: rezultatem zarówno socjalizacji, jak i celowego, ś Procesy pedagogicznego usprawniania, kom bą powiązane zarówno pod względem struktur warunkują. Dominacja poszczególnych elemei zależy od stopnia i rodzaju uszkodzenia narząd początkowany został proces rewalidacji, a taki zykowych. Tak więc, w przypadku głębokiego warunkiem skuteczności postępowania rewal stanowiące podstawę kompensacji i korektur niami dydaktyczno-wychowawczymi Na prz tyczny w rozwoju analizatora słuchu, przyj; dziecka, będzie charakteryzować postępowi cyjne w obrębie uszkodzonego analizatora. N niedosłuchu dominuje przede wszystkim H wzrokowej, niezależnie od pedagogicznej kos słuchu w wieku dojrzałym i w stopniu głębok usprawniająco-kompensacyjne i kompensaty wości (uczenie się wykorzystywania zachowa praca nad zachowaniem ukształtowanej juk I